بیش فعالی دارای انواع مختلف است که روش های درمان آنها نیز مختلف است، در این مقاله ابتدا توضیحی درباره بیش فعالی ارائه می دهیم، انواع بیش فعالی را نام برده و در نهایت به روش درمان بدون داروی آن می پردازیم.

شاید شما نیز با شنیدن کلمه بیش فعال یاد کودک پر جنب و جوش فامیل تان بیفتید اما لزوما هر جنب و جوشی نشانه از بیش فعالی کودک نیست.

زمانی که کودک بیش فعال دارای میزان فعالیت بالا و تمرکز پائین است، نمی تواند در آموزش، یادگیری و کسب مهارت های مختلف موفق شود.

حتی در مواردی دیده شده که والدین به بحث درمان بیش فعالی در کودکی توجه جدی نشان نمی دهند که این روند در نوجوانی و جوانی زمینه ترک تحصیل او را نیز فراهم می کند.

بخاطر همین والدین به کوچکترین علائم برای تشخیص و شناسایی کودک بیش فعال و بحث درمان او نیز برای پیشگیری از عواقب این اختلال در آینده بایستی توجه داشته باشند.

بروز رفتارهای ضد اجتماعی مثل استعمال مواد مخدر در سن نوجوانی، ناامیدی‌، افسردگی، نقص در یادگیری از جمله عواقب بی توجهی به بحث درمان است.

اولین سوالی که به ذهن خانواده ها خطور می کند اینست که:

• تشخیص بیش فعالی در چه سنی دقیق تر است؟
• علائم بیش فعالی چگونه هستند؟

سن تشخیص بیش فعالی

احتمال ابتلا به بیش فعالی در تمام سنین وجود دارد. حتی در نوزادان نیز ابتلا به بیش فعالی دیده شده است اما به طور معمول این اختلال در سنین قبل از ۷ سالگی رخ می دهد.

مهمترین نشانه این بیماری، نداشتن تمرکز و بی توجهی به اطراف است. در اکثر موارد کودک مبتلا به بیش فعالی در زمان آموزش و در پروسه یادگیری در مدارس قابل تشخیص هستند.

تشخیص در زمان مناسب و درمان در آن بازه طلایی، باعث سرعت روند درمانی و کاهش عواقب آن می شود.

والدین نقش بسیار مهمی در تشخیص و شناسایی هر نوع اختلال دارند و می توانند با درمان به موقع باعث رشد و شخصیت کودک گردند.

علائم اختلال بیش فعالی

عدم تمرکز کافی، بی توجهی به اطراف، انجام فعالیت های بسیار، جنب و جوش فراوان و در مواردی پرخاشگری با تکانه های ساده از علائم، نشانه های بسیار شایع بیش فعالی هستند. یکی از موارد مهم علائم بیش فعالی در کودکان، حرکات تکانشی در آنها است، در این حالت کودک به دلیل انرژی زیادی که دارد، بدون عاقبت اندیشی دست به هر کار خطرناکی می زند.

گاهی والدین با دیدن علائمی همچون خیال بافی کودک، عدم تمرکز کافی، کم حوصلگی کودک برای انجام تمارین مدرسه نگران شده و تصور می کنند که کودکشان دچار اختلال بیش فعالی است. در حالیکه این حالت ها برای تمام کودکان امری عادی و روزمره است.

نشانه های اختلال بیش فعالی در دختران و پسران با یکدیگر متفاوت است. نداشتن نظم، کم توجهی به اطراف، ضعف در آموزش مهارت از نشانه های این اختلال در دختران به شمار می روند. اما پسران درگیر بیش فعالی دارای رفتارهایی مانند پرخاشگری، حرکات بدون منطق و... هستند. به طور کلی تحرک زیاد، عدم توجه و رفتارهای تکانه ای از علائم اصلی این بیماری محسوب می شود.

اما نکته مهم این است که بیش فعالی و اختلالات حسی دارای رفتارهای یکسان اما ریشه های متفاوت هستند به همین دلیل پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مطلب مقاله تفاوت های بیش فعالی و اختلالات حسی را نیز مطالعه بفرمائید تا بصورت کامل تفاوت این دو موضوع برایتان مشخص شود.

• مشکل در توجه 
• انجام فعالیت به شکل بیش از حد (بیش فعالی)
• انجام حرکات بدون فکر کردن به آنها (حرکت های تکانشی)

​علائم بیش فعالی در دوران نوزادی

1. نوزاد اغلب در حال گریه هستند.
2. به سختی آرام می شوند.
3. به حد کافی خواب ندارد.
4. نوزاد در زمان های مختلف، اشتهای متفاوت دارد. گاهی پر اشتها و گاهی اصلاً غذا نمی خورد.

علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی

1. حوصله کمی دارد و به بازی های فکری مثل پازل علاقه نشان نمی دهد.
2. توانایی انجام کارهای مختلف را ندارد.
3. نظم در انجام کارهای شخصی دیده نمی شود.
4. به کارهای خطرناک دست می زند و احتیاط را رعایت نمی کند.

علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان

1. کودک در این مقطع سنی به شدت بی قرار است و نمی تواند در جایی آرام بگیرد. حتی توانایی آرام نشستن بر روی صندلی به مدت ۲۰ دقیقه را نیز ندارد.
2. کنجکاوی زیادی در سایر زمینه ها بروز می دهد.
3. بد اخلاقی و بد قلقی می کند.
4. با تاخیر گفتار مواجه است.
5. در کارهای ظریف مانند بستن بند کفش و دکمه لباس با مشکل مواجه است.

علائم بیش فعالی در دوران دبستان

1. گاه رفتار مضحک از خود بروز می دهد.
2. به آزار هم کلاسی ها می پردازد.
3. نسبت به محرک های محیطی سریع عکس العمل نشان می دهد.
4. رفتار خشن و پرخاشگری از کودک دیده می شود.
5. نسبت به دستور معلم بی توجهی می کند.
6. توان توجه مداوم را ندارد.
7. حواسش به اطراف جلب می شود.
8. بیشتر وسایل خود را در مکان های مختلف جا می گذارد.
9. نسبت به درخواست های خود صبر ندارد.
10.  دارای هیجانات پایداری نبوده و خشم در رفتار او دیده می شود.
11.  زیاد تکان می خورد.
12.  فعالیت زیادی دارد.
13.  نمی تواند دستورات آموزگار را درست انجام دهد.
14. جنب و جوش زیادی دارد.
15.  تغییر زیادی در خلق و خویش دیده می شود.
16.  در انجام تکالیف مدرسه نظم و دقت کافی ندارد.
17.  زیاد حرف می زند.
18.  نمی تواند یکنواخت بنویسد، به شکلی که کلمات روی صفحه به شکل رقصان دیده می شوند.
19.  ضعف در پیدا کردن جهت و تشخیص زمان دارد.
20.  در درک فضایی دچار ضعف است.

درمان اختلال بیش فعالی

درمان بیش فعالی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است به همین دلیل برای درمان اختلال بیش فعالی حتما قبل از هرچیزی با متخصصین این امر مشورت های لازم را انجام دهید.

موسسه فرزندان برتر با تجربه سال ها فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی کودکان بدون دارو به شما توصیه می کند که حتما ابتدا از روش های بازی درمانی و قصه درمانی (روش های درمان بدون دارو) آغاز بکنند که هم روش های کم هزینه تری هستند، هم در درمان دقت بیشتر و تاثیرات فراوانی دارند. 

درمان اختلال بیش فعالی بدون دارو یکی از روش های درمان با اثرگذاری طولانی مدت تر نسبت به باقی روش های درمانی مخصوصا دارویی هستند.

در این قسمت چند نکته مهم در ارتباط با بیش فعالی را به خانواده های محترم توضیح می دهیم:

• مهمترین نکته در بحث درمان، داشتن اطلاعات کافی درمورد این اختلال است. والدین و معلمان نقش اساسی در درمان کودک دارند. برای بالا بودن آگاهی، کتاب ها، مقالات زیادی در این زمینه تدوین شده است. مشاوره با متخصص کودک و نوجوان نیز بسیار کمک کننده خواهد بود. 
• برای برقراری ارتباط بهتر با کودک، والدین و معلمان باید به تدوین برنامه های خاصی بپردازند. این برنامه ها کمک فراوانی به تعلیم و تربیت درست کودک خواهد کرد.
• رابطه منظم والدین با معلمان جهت تبادل گزارشات، کارها و فعالیت هایی که کودک بیش فعال انجام می دهد ضروری است.
• از دیگر کارهایی که باعث بهبود روند درمانی کودک می شود این است که والدین محیط مناسبی در منزل فراهم کنند. محیط مناسب زمانی فراهم می شود که مهمانی ها و تلفن هایی که ضروری نیستند، کاهش یابد. تلویزیون تاثیر منفی بر روند درمانی کودک دارد، برای بهتر شدن این پروسه درمانی توصیه می شود  که تماشای تلویزیون برای کودک کم گردد.
• تعیین برنامه زمانی برای کارهایی که کودک انجام دهد، روش دیگری است که باعث بهبود روند درمانی می شود. کودک باید در این زمان مشخص تعیین شده به انجام کارهایی مانند غذاخوردن، خواب، انجام بازی و ... بپردازد.

تفاوت بیش فعالی و اوتیسم

بررسی تفاوت بیش فعالی و اوتیسم از چند حیطه قابل بررسی هست. بررسی علمی و اجتماعی تفاوت این دو اختلال از مهم ترین اتفاقات ممکن است. اگر بخواهیم تفاوت اوتیسم با بیش فعالی یا سایر اختلالات را بررسی کنیم، باید از تاثیرات عاطفی و اجتماعی آن آگاه باشیم.

بیش فعالی، اختلالی بیولوژیکی است که در آن کودک به سختی قادر به توجه، تمرکز و آرام نشستن است. اما اوتیسم، گستره‌ای از مشکلات توسعه عصبی است که چالش‌هایی در زمینه مهارت‌های اجتماعی، برقراری ارتباطات و تفکر برای فرد مبتلا به وجود می‌آورد. رفتارهای تکراری هم بخشی از طیف اوتیسم هستند.

در بیماری اوتیسم کودکان مبتلا، هیجانات را درک نمی کنند. به طور مثال زمانیکه اطرافیان کودک مبتلا به اوتیسم، از رفتار او عصبی می شوند، توانایی تشخیص حالت چهره و حتی عصبی شدن آنان را ندارد. در صورتیکه کودک بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز و کم توجهی که ذکر کردیم قادر به درک هیجانات هستند ولی نمی تواند با محیط اطراف خود را منطبق کند.

کودکان بیش فعالی قواعد اجتماعی را به خوبی درک نمی کنند پس نمی توانند عکس العمل های مناسبی در زمان مناسب از خود نمایش دهند، این دلیل عمده تنهایی بیماران مبتلا به بیش فعالی در جامعه است. با ادامه دریافت واکنش های منفی از محیط، کودک بیش فعال احساس می کند که به اندازه کافی خوب نیست و اعتماد به نفس و انگیزه فرد او هر روز بیش از روز قبل، کاهش می یابد.

اصلی‌ترین مشکل افراد دچار اوتیسم وجود مشکل در برقراری ارتباطات، درک الزامات اجتماعی و انجام کارها و عادت‌های تکراری در بین آن هاست. بسیاری از کودکان اوتیسمی در دوست‌ یابی و برقراری ارتباطات اجتماعی و فهم ارتباطات اجتماعی مشکل دارند.

ما در مطلب دیگری در همین وب سایت ما به بررسی تفاوت کامل بیش فعالی و اوتیسم پرداخته ایم.

ارتباط متخصصین کودک و نوجوان

علاوه بر روش های درمانی که توسط پزشک و با تجویز دارو انجام می گیرد، والدین باید با استفاده از روش های تربیتی و آموزشی مناسب مقداری از این انرژی فراوانی که کودک دارد را در مسیر درست تخلیه کنند.

برای درمان اختلال بیش فعالی، اقدام به خود درمانی کاری خطرناک بوده و حتما باید علائم و نشانه های این اختلال جدی گرفته شود. والدین باید همواره برای بهتر شدن روند درمانی با مشاوره تلفنی یا مراجعه حضوری به مراکز مشاوره با متخصصین کودک و نوجوان در ارتباط باشند.

شیوع بیش فعالی

به طور کلی از هر ۱۰۰ کودک، 5 نفر از آنها دچار اختلال بیش فعالی است از طرفی میزان شیوع اختلال بیش فعالی در بین پسران سه برابر بیشتر از دختران است. به گفته پزشکان و محققان در مغز کودکان مبتلا به این اختلال به میزان کافی از هورمون خاصی به نام میانجی های عصبی ترشح نمی شود، هورمونی که کنترل رفتار کودک را برعهده دارد.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی هست که هر نوع دارای طیف خاصی هست در این مقاله ما سعی می کنیم تمام انواع مختلف بیش فعالی را پوشش دهیم.

بیش فعالی دارای ویژگی های مشخصی مثل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی است در این قسمت ما بیش فعالی را براساس این ویژگی ها دسته بندی می کنیم.

اختلال اول: نوع بدون دقت و توجه

در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد. فرد قادر نیست بر روی فعالیتی که بر عهده او گذاشته ‌اند، تمرکز نماید. 

کودک مبتلا به بیش فعالی نوع بی توجهی، دائما در حال رویا است و در مدرسه نیز به دلیل نداشتن تمرکز کافی با مشکلات مواجه است. این کودکان علاقه چندانی به تکالیف مدرسه و کارهایی مانند آن که به تمرکز نیاز دارند، ندارند.

کودکان بیش فعال در این گروه اغلب:

• توجه کافی به جزئیات امور نمی کنند.
• قادر نیستند که بر بازی ها و فعالیت ها تمرکز نمایند.
• در پایان رساندن تمارین و تکالیف مدرسه ضعف دارند و نمی توانند آنها را به پایان برسانند.
• قادر به انجام دادن تکالیف و یا کاری که بر عهده گرفته اند، نیستند.
• در اغلب موارد فراموش می کنند که کتاب ها و وسایل خود را کجا گذاشته اند.

اختلال دوم: نوع تکانشی - بیش فعالی

در این گروه از افراد مبتلا به بیش فعالی، فعالیت بسیار زیاد فرد دیده می شود. فعالیت و کارهایی که این افراد انجام می دهند اغلب بدون تفکر است. فعالیت بیش از حد یکی از بارزترین نشانه های بیش فعالی به شمار می رود. گاهی با رشد کودک و افزایش سن، سطح بیش فعالی کم می شود.

شاید شما نیز دیده باشید که یک کودک بیش فعال به شکل ناگهانی در خیابان شروع به دویدن کند، بدون اینکه به اطراف خود دقت کند. کودکان بیش فعال این اعمال را بدون فکر و ایده مشخص انجام می دهند.

در کودکانی که مبتلا به بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند، به شدت ناآرام اند. از دیگر علائم آنها این است که نمی توانند به مدت طولانی در یک جا بمانند و باید مدام در حال حرکت باشند. کودک مبتلا به این نوع اختلال در مدرسه نظم کلاس را برهم زده و قادر نیست بر روی صندلی ثابت بنشیند.

ویژگی کودکانی که دچار این عارضه هستند به این شکل است:

• ناآرامی و بی قراری
• دویدن از یک سمت به سمت دیگر در اغلب اوقات و یا بالا رفتن از جایی
• پریدن از روی صندلی بدون اجازه والدین
• قادر نبودن به انجام بازی در حالت سکوت
• حرف زدن بیش از حد
• صبور نبودن برای گرفتن نوبت خود در کارها و بازی ها
• بدون اجازه وارد بازی بقیه شدن و بر هم زدن آن
• پریدن در صحبت دیگران

اختلال سوم: اختلال نوع ترکیبی

نوع ترکیبی که کودک دارای اختلال، هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد، این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.

افراد مبتلا به این نوع اختلال، فعالیت بسیار زیادی دارند و تمام کار ها و اعمال خود را بدون فکر انجام می دهند، درواقع علائم افراد این نوع بیش فعالی ترکیبی از دو نوع قبل است.

مشکل در توجه، بیش فعال بودن و عدم کنترل تکانش های حرکتی از علائم بارز این گروه محسوب می شود. در مواردی نیز دیده می شود که کودک توجهی به اطراف نداشته و فعالیت های زیادی انجام می دهد.

متاسفانه این رفتارها باعث ایجاد مشکلات برای کودک در محیط منزل، مدرسه و ارتباط با دوستان می گردد. افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس در بیشتر کودکان دچار اختلال بیش فعالی دیده می شود.

اختلال چهارم: بیش فعالی در نوزادی

معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود. کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.

تشخیص اختلال بیش فعالی در کودک

والدین با مشاهده علائم این اختلال حتما باید کودک را به نزد پزشک متخصص برده تا ویزیت گردد. تنها راه قطعی تشخیص نظر و ارزیابی پزشک است.

والدین باید به دو نکته زیر توجه کنند:

• مبنای تشخیص درست اختلال بیش فعالی در کودک پزشک است نه نظر دیگران
• کودکی که دارای این اختلال است، دارای توانایی های دیگر نیز است.

رفتار در منزل کودک بیش فعال

1. فعالیت و جنب و جوش زیاد دیده می شود.
2. توجهی به صحبت های والدین ندارد.
3. قادر نیست یک فعالیت را به پایان برساند.
4. به مخالفت با والدین می پردازد.
5. به شدت بی نظم است.
6. به سرعت آشفته می گردد.
7. حساسیت چندانی نسبت به درد ندارد.
8. به شدت رفتار غیر قابل پیش بینی دارد.
9. دارای خودباوری زیادی نیست.
10.  نسبت به هر رفتاری سریع واکنش نشان می دهد و طالب برتری نسبت به همسالان خود است.
11.  علاقه به کارهای خطرناک دارد.
12.  نمی تواند از قوانین و مقررات تبعیت کند.
13.  ضعف در پیروی از دستورات دارد.

لزوم استفاده از روش های غیر دارویی برای درمان بیش فعالی

زمانی که والدین از اختلال بیش فعالی کودک خود اطلاع پیدا می کنند، علاوه بر بیماری کودک از عوارض جانبی داروهای تجویزی نیز نگران می شوند.

 طبق گزارشاتی که سازمان نظارت بر دارو و مواد غذایی  (FAD) منتشر کردند، تعدادی از داروهای بیش فعالی مانند ریتالین، کنسرتا، آدرال و استراترا عوارضی همچون حمله قلبی و مشکلات این چنینی خواهند داشت.

سکته قلبی، افزایش فشار خون و تپش قلب و نا رسایی آن از جمله عوارضی هستند که برای داروهای بیش فعالی اعلام شده اند. در این مقاله سعی شده به روش های درمانی بدون دارو بیش فعالی اشاره گردد تا نگرانی والدین کاهش یابد.

راهنمایی هایی برای والدین

• والدین می توانند برای کمک به این عارضه وقتی که کودک یک کار را درست انجام داد به او کادو دهند. صحبت درباره توانایی ها و استعدادهای کودک در اعتماد به نفس او تاثیر بسیاری دارد. او برای استفاده از استعدادها باید تشویق گردد.
• والدین باید در هنگام حرف زدن با کودک از جملات و عبارات ساده و واضح استفاده کنند. صبر، پشتکار و مثبت اندیشی لازمه ی این امر است. در زمان درخواست باید کاملاً واضح به او گفت نیاز است چه کارهایی انجام دهد.
• استفاده کردن از شیوه هایی برای کنترل رفتار ضروری است. والدین می توانند از برنامه هایی همچون تنظیم جدول برای انجام فعالیت های کودک، بی توجهی به رفتارهای نامطلوب کودک، تهیه کادو برای تشویق و .... بهره ببرند.
• تعامل والدین با مدرسه باعث تنظیم برنامه درست تعلیم و تربیت می شود.

راهنمایی هایی برای معلمان

معلمان حتما باید آگاهی داشته باشند که چه کاری برای دانش آموز مشکل است. به طور مثال ممکن است که کودک مبتلا به بیش فعالی توانایی انجام کار خاصی نداشته باشد در حالی که سایر دانش آموزان به راحتی آن را انجام می دهند. هر دانش آموز به کمک خاصی نیازمند است.

• معلم باید سعی کند که نحوه استفاده از کتاب، تکالیف های روزانه را به دانش آموزان بگوید. آموزش مهارت ها و روش های یادگیری به دانش آموزان و همچنین دادن کادو برای تشویق از جمله مواردی است که در روند بهبودی بسیار کمک کننده خواهد بود.
• کمک کردن به دانش آموز برای انجام فعالیت های بدنی بر روند درمان بسیار اثر مثبت خواهد داشت.
• والدین و معلمان مدرسه می توانند، با همکاری هم یک برنامه تربیتی تنظیم کنند تا متناسب با نیازها کودک فعالیت کند.
• برای انجام امور و فعالیت ها، ابتکار به خرج دادن می تواند موثر باشد. معلم باید از دانش آموزان توقع بالا داشته ولی لازمه ی این امر صبر است.

علت بیش فعالی

در اغلب موارد عارضه بیش فعالی بدون دلیل خاصی رخ می دهد. نقش ژنتیک و عوامل زیستی در بروز آن بی تردید است. تغذیه نیز تاثیر موثری بر این بیماری دارد، تحقیقات مختلفی نقش مثبت اسیدهای چرب و برخی از بیماری ها در روند درمانی این بیماری اثبات کرده اند.

کودکان درگیر بیش فعالی در قسمت هایی از مغز که مسئول توجه و تمرکز هستند، دچار آسیب جزئی هستند. تحقیقات تاثیر مصرف سیگار و الکل در زمان بارداری مادر تایید کرده اند. استرس و اضطراب در مادر باردار سبب افزایش این احتمال در کودک خواهد شد‌.

 از دیگر عوامل ایجاد اختلال بیش فعالی به مسمومیت با سرب، غذاهای کنسروی و آماده حاوی مواد مصنوعی و افزودنی های خوراکی هستند، می توان اشاره کرد.

 برای اینکه پزشک نظر قطعی درباره ابتلا کودک به بیش فعالی بدهد نیاز است حتما گزارشات ۶ ماهه از علائم و فعالیت های کودک در منزل و مدرسه داشته باشد.

در سنین کمتر از دو یا سه سال به دلیل اینکه کودک در مکان هایی که به نشستن و تمرکز زیاد نیاز دارند، حضور ندارد. اغلب اوقات این اختلال تشخیص داده نمی شود.

 توجه به این نکته ضروری است که بیش فعالی با کم توجهی یا عدم تمرکز متفاوت هستند. در اغلب موارد افراد از این دو اختلال رنج می برند.

درمان بیش فعالی در منزل

استرس و التهاب های هیجانی در منزل بر روند درمانی کودک اثر منفی دارد. چنانچه کودک در محیطی پر از اتفاقات منفی و استرس زا زندگی کند تاثیر بسیار بدی بر او خواهد داشت. والدین تاثیر مستقیم در درمان کودک دارند. از جمله کمک های روحی و روانی که در منزل می توان فراهم کرد، آماده کردن غذای سالم، فراهم کردن زمینه برای تمارین و فعالیت هایی همچون کتاب خواندن، دیدن فیلم های کودک و ... می توان نام برد.

تاثیر تمرین ورزشی در درمان بیش فعالی

محققان ثابت کرده اند که با روزی نیم ساعت ورزش در محیط و فضای سبز، می توان باعث بهبود درمان بیش فعالی کودکان شد. ورزش نه تنها هیچ عوارضی ندارد بلکه تاثیر بسیار مثبتی نیز بر روح و روان فرد می گذارد.

 ورزش و فعالیت هایی با تحرک مناسب سبب ترشح هورمون های دوپامین، نور اپی نفرین و سرتونین می شوند. ترشح این هورمون ها باعث افزایش تمرکز و توجه در کودک خواهد شد.

همانطور که می دانید، داروهایی که برای درمان بیش فعالی کودکان تجویز می شود نیز با تاثیر ترشح این هورمون ها، اثرگذار هستند. ورزش نیز با این عملکرد اثر مثبت می گذارد ولی هیچ عوارضی ندارد.

اهمیت خواب در روند درمانی بیش فعالی

در صورتیکه کودک دارای خواب منظم باشد، بهبودی سریعتری در او حاصل می شود. مشکل در خواب شبانه در بیشتر کودکان مبتلا دیده می شود.

 یکی از عوارض داروهای شیمیایی، تاثیر منفی بر خواب کودک است. با تغییر نحوه مصرف زیر نظر پزشک مشکل خواب بهتر خواهد شد.

مشکل در خواب در بین این کودکان شایع است، برای کاهش آن روش های زیر موثر خواهند بود:

• تنظیم درست زمان خواب کودک
• والدین باید حتما کاری کنند که کودک در زمانی که تنظیم نشده، نخوابند.
• در زمان تعیین شده برای خواب کودک، وسایلی مانند تلویزیون، کامپیوتر و ... باید یک ساعت قبل خاموش گردند.
• والدین نباید اجازه دهند که کودک در زمان نزدیک خواب فعالیت بدنی زیادی داشته باشند. این کار سبب شده که کودک دیرتر به خواب برود.

تاثیر خواب بر اختلال بیش فعالی

تحقیقات بسیاری نقش تغذیه بر بهبود این اختلال را ثابت کرده اند. حفظ فاصله زمانی حدودا ۳ ساعته باعث می شود که تحریک پذیری کودک کاهش یافته و تمرکز او بهتر گردد.

• پروتئین و قندها

والدین باید در تمام وعده ها و حتی میان وعده ها از پروتئین و قندهای پیچیده در غذای کودک بیش فعال استفاده کنند. مصرف این مواد غذایی تاثیر مثبت بر درمان بیش فعالی دارند.

• بررسی سطح آهن، منیزیم در خون کودک

در بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی، مشخص شد که میزان این املاح در بدن آنان کم است. افزایش میزان این املاح معدنی کمک فراوانی به کنترل این عارضه می کند. تحقیقات نقش مثبت آهن در درمان بیش فعالی را به اثبات رسانده اند، حتی دیده شده مانند داروهای درمانی برای بیماری اثر می کند.

• اضافه کردن اسیدهای چرب، امگا 3 به رژیم غذایی فرد

تحقیقات زیادی تاثیر عالی امگا 3 را در کم کردن حرکات تکانشی فراوان کودک بیش فعال اثبات کرده اند. از منابع امگا 3 به ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین، تخم مرغ و لبنیات می توان اشاره کرد.

رفتار درمانی برای کودک اختلال بیش فعالی

رفتار درمانی شیوه ای است که در روند بهبودی بیش فعالی نقش بسیار زیادی دارد. میزان موفقیت این روش به حدی است که حتی ممکن است جایگزین داروهای تجویزی گردد.

به تقویت رفتار خوب کودک با دادن پاداش و کم کردن رفتارهای ناشایست او با محدود کردن و نشان دادن نتیجه کار، رفتار درمانی گفته می شود.

سه اصل رویکرد رفتار درمانی بر اساس نظر آکادمی کودکان آمریکا شامل موارد زیر هستند‌:

• هدف های واضح تعیین کردن:

باید برای کودک هدف هایی تعیین گردد که مشخص و واضح هستند. به عنوان مثال انجام تکالیف درسی در نیم ساعت یا بازی با دوستان کودک در زمان خاصی.

پاداش و جریمه:

باید برای هر کار مثبتی که کودک انجام می دهد، پاداشی تعیین گردد و در صورت انجام ندادن درست هدف تعیین شده می توان او را جریمه کرد.

زمانی که از روش پاداش و جریمه به درستی استفاده شود، تداوم آن باعث شکل گیری رفتارهای مناسب در کوک خواهد شد.

 والدین نیازی نیست که کاملاً درباره این اختلال آگاهی داشته باشند. مشورت با یک درمانگر شناختی- رفتاری باعث بهبود رفتار کودک خواهد شد. درمانگر رفتاری- شناختی به روش های کارآمد توجه دارد. این متخصص برای شکل دهی به رفتار کودک یک برنامه پاداش و جریمه مخصوص می نویسد. این برنامه کمک فراوانی به شکل دهی رفتار مناسب کودک می کند.

لازمه درمان کودکان بیش فعال صبر است. زیرا کودکان دارای این اختلال، رفتار بسیار غیر قابل پیش بینی دارند.

گاهی والدین به این نتیجه می رسند که رفتار درمانی و آموزش هایی مانند آن بر کنترل علائم  و رفتار کودک بی تاثیر است. شاید بازدهی این آموزش ها در کودک بیش فعال کمتر از سایر کودکان باشد اما با ادامه مسیر درمانی تاثیر بسیار زیاد آن دیده خواهد شد.

آموزش های مهارت های اجتماعی

در معاشرت های اجتماعی، کودک که اختلال عدم توجه دارد رفتارهای خاصی انجام می دهد. این رفتارها گاهی واکنش اطرافیان را در بر دارد، به طور مثال دعوا در حین بازی با دوستان، مانع شدن از بازی با وسایل مشترک و ... از جمله این رفتارها است که گاه توسط اطرافیان تنبیه می شوند. تنبیه سبب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس کودک می گردد.

 کودک دارای اختلال بیش فعالی بسیار پرانرژی است. اولین مهارتی که باید به این کودکان آموزش داده شود، مهارت های اجتماعی است. درمانگر متخصص معمولاً به آموزش های اجتماعی می پردازد. روش آموزش به این شکل است که کودکان باید رفتارهای مناسب که درمانگر نشان می دهد را تکرار نمایند.

مهارت های اجتماعی معمولاً دو شکل هستند:

• مهارت درک متقابل:

 در این آموزش ها کودک یاد می گیرد فردی حرکت A را انجام داد، استفاده از عکس العمل B نیاز است.

• انتقال به اجتماع:

در گروه بعدی این مهارت ها، باید این آموزش ها به اجتماع منتقل شوند. کودکان بیش فعال فاقد قدرت هماهنگ کردن قوانین در محیط های متفاوت هستند. به عنوان مثال وقتی کودک یاد گرفت که با اتفاقات خاص در مدرسه چگونه کنار بیاید، اما در خانه یا محیط مشابه قادر نیست هماهنگی برقرار کند.

والدین حتما باید از رفتار درمانی اطلاع کافی کسب کنند و ادامه برنامه بیش فعالی در منزل ضروری است. تکرار در قدرت رسانی کودک بیش فعال تاثیر زیادی دارد. والدین می توانند با فراهم کردن موقعیت های قابل پیش بینی مانع فراموشی آموزه های کودک شوند.

ایمن کردن منزل

حرکات تکانشی و ناخودآگاه کودکان مبتلا به بیش فعالی باعث بروز حوادث زیادی برای آنها می شود. برای بهبود روند درمانی، والدین باید محیط منزل را امن سازند. به طور مثال حتماً وسایل شکستنی از دسترس کودک دور گردد، حفاظ مناسب برای پنجره ها و درب ها تهیه شود. قرار دادن فرش و کفپوش مناسب در منزل به خصوص اتاق کودک ضروری است.

• کنترل

کنترل به معنی بررسی فعالیت های کودک است تا مشخص گردد که طبق برنامه های تعیین شده عمل می کند. شامل سه دسته هستند:

1. کنترل پیشایندی- (آموزش)

والدین باید برای کاهش خطرات احتمالی به کودک از قبل آموزش دهند. یعنی کودک باید کاملاً متوجه عواقب رعایت نکردن نکات خطرات احتمالی گردد. به طور مثال، آموزش نحوه عبور از خیابان ها، آموزش پوست گرفتن میوه و ... از جمله این آموزش های مهم به شمار می روند.

2. کنترل فرآیندی

این قسمت از کنترل باید در زمان انجام فعالیت ها صورت بگیرد. کودک بیش فعال دارای حرکات تکانشی بسیاری است. والدین باید در زمان انجام آنها کودک را متوجه اشتباه خود کنند. به طور مثال زمانی که والدین می بینند کودک، دوست و هم بازی خود را کتک می زند، حتما باید برای این رفتارش تذکر دهند تا درباره اشتباه بودن کارش کودک آگاه شود.

3. کنترل پسایندی

معمولاً این مرحله به شکل تشویق و یا تغییر بعد از انجام فعالیت های کودک شکل می گیرد. مثلا اگر کودک در بازی وسایلش را با دوستان خود به اشتراک گذاشت، والدین می توانند از او تشکر کنند. تشویق کودک باعث تکرار این قبیل رفتارها کودک خواهد شد.

 تنبیه نیز راهکاری است که باید در زبان مشاهده رفتار ناشایست کودک انجام گیرد. تنبیه نباید به شکل بدنی صورت گیرد بلکه باید به شکلی باشد که باعث حذف رفتار نامناسب کودک گردد.

 به طور مثال اگر قبل از حضور در مهمانی کودک رفتار مناسب را آموزش دید (کنترل پیشایندی) و در صورت تذکر برای اشتباهی که انجام داد (کنترل فرآیندی) همچنان آن رفتار را تکرار می کند، والدین می توانند مهمانی را ترک کرده و یا یک محرک دوست داشتنی کودک را از او بگیرند (کنترل پسایندی).

• حل مسئله

آموزش مهارت حل مسئله برای تمام کودکان به خصوص کودک بیش فعال ضروری است. مهارت حل مسئله از آن جهت برای کودک بیش فعال اهمیت بیشتری دارد که زمان مشاهده یک مشکل به خود یا دیگران آسیب می زنند.

 آموزش این مهارت توسط والدین یا درمانگر اتفاق می افتد. مشاوره با روان شناس یا درمانگر زمانی ضرورت دارد که والدین علم کافی برای آموزش مهارت حل مسئله به فرزند بیش فعال خود را ندارند. به طور مثال می توان کودک را در محیط های مدرسه، پارک و... گذاشت و درباره آن مکان و مشکلات اجتماعی برای او صحبت کنند. در نهایت باید آموزش نحوه حل آن مشکل را شرح داد.

 می توان از کودک سوال کرد. چنان چه در مدرسه و یا مکان مشابه دوستت به زور یک وسیله را از تو بخواهد، چه کار می کنی؟

اکثر کودکان با اعتماد به نفس کم جواب می دهند، گریه می کنم ولی جواب کودک بیش فعال این است که او را به زمین می زنم یا فحش می دهم.

برای آموزش درست به کودک در مواجهه با این مسئله در موقعیت های مشابه باید گفت که، وسیله مال من است، زمانی که این کار تکرار شد باید از معلم یا بزرگترها کمک خواست.

• پرورش حواس پنچ گانه

کودک دارای اختلال بیش فعالی معمولا دارای ضعف حسی هست. یکی از راه هایی که باعث می شود تمرکز کودک افزایش یابد این است که حواس پنجگانه او تقویت گردد. این تمرینات کمک به درمان کودک می کنند و توجه کودک را به محیط اطراف بیشتر می کنند.

استفاده از الگوهای رنگی یا مکعب های چوبی کمک به تقویت حس بینایی می کند. کودک می تواند با استفاده از اینها، سازه ای بسازد.

 والدین می توانند برای تقویت حس شنوایی کودک به او دستورات شنیداری متنوعی بدهند. به طور مثال می توان گفت ماشین زرد را به زیر میز قرمز بگذار... برای پردازش شنیداری پیشنهاد می شود که این دستورات چندین بار تکرار شوند.

می توان چشم بند بر روی چشمان کودک قرار داد و غذاهای مختلف برای او آورد تا نوع غذا و مزه ی آن را حدس بزند. این تمرین کمک به تقویت حس بویایی یا چشایی کودک می کند. بازی لمس اشیا با چشمان بسته برای تقویت حس لامسه بسیار موثر است.

• تنظیم نور

برای کاهش حرکات تکانش کودک باید نورهای سفید مانند لامپ های مهتابی در معرض دید کودک قرار نگیرند. این نورهای سفید باعث افزایش سطح هیجان کودک شده و او را بی قرار می کند.

• برنامه غذایی

باید به کودک بیش فعال مواد غذایی و خوراکی هایی حاوی مواد نگه دارنده یا کافئین داده نشود. کنسرو، نوشابه‌، شکلات، شیر کاکائو و ... از جمله خوراکی های مضر برای این کودکان است.

• ورزش

برای درمان اختلال بیش فعالی نباید از تاثیر ورزش و تحرک غافل شد. تخلیه کودک زمانی که ورزش و تحرک داشته باشد، باعث شده که انرژی زیاد او تا حدی تخلیه گردد و با کاهش حرکات تکانشی نیز روبه رو خواهد شد.

بهترین ورزش برای کودک بیش فعال، ورزشی است که همزمان هر دو نیمکره مغز او را درگیر کند. شنا و دوچرخه سواری از جمله این ورزش ها هستند. صخره نوردی و کوه نوردی نیز باعث افزایش هماهنگی مغز با بدن شده و سرعت درمان افزایش می دهند.

• خود گویی

کودک مبتلا به بیش فعالی حواس پرت و فراموشکار است. برای حل این مشکل والدین می توانند دستورات و جملات را تکرار کنند. این کار باعث افزایش تمرکز بر دستورات می شود.

به طور مثال اگر از کودک خواسته شد لیوان را بیاورد، والدین به او تذکر دهند در طول مسیر کلمه لیوان را تکرار نماید تا فراموش نکند. برای افزایش حرف شنوی کودک، انتخاب جملات کوتاه ، واضح و شفاف بسیار کمک کننده هستند.

• درمان بیش فعالی با نوروفیدبگ

نوروفیدبگ روشی است که در آن فعالیت های مغزی فرد ثبت شده سپس با استفاده از دستگاه الکترو آنسو فالو گرام دیده می شود. بهبود نیز از طریق فرآیند خود تنظیمی انجام می گردد.

 این شیوه جایگزین روش های دارویی برای درمان بیش فعالی است. برای کاهش دردهای مزمن، آسم، بیماری های قلبی، فشار خون بالا، بی اختیاری ادرار و مدفوع و... کاربرد دارد.

بسته به نوع درمان الکترودهای خاصی به نقاط گوناگون بدن منتقل می شود و نحوه کارکرد آن قسمت گزارش می گردد. این روش باعث می شود که فرد از کارکرد جسم خود آگاه شود، سپس با استفاده از فرآیند خود تنظیمی و به کمک تکنیک های نرم افزاری و سخت افزاری به درمان خود کمک می کند.

• روش مدیتیشن و تمرکز حواس

مدیتیشن روشی است که باعث جمع شدن حواس فرد می گردد و با نفس های عمیقی که فرد می کشد، خویشتنداری او افزایش می یابد. این روش باعث کاهش علائم بیش فعالی می شود. در تحقیقی که به بررسی تاثیر مدیتیشن بر اختلال بیش فعالی صورت گرفت گزارش شد، در خانواده هایی که والدین و کودک دچار اختلال هستند، به مدت ۸ هفته این تمرین را انجام دادند، کودک علائم کمتری بروز داد.

توصیه های آخر به والدین

• حتماً باید والدین آگاهی خود را نسبت به این اختلال افزایش دهند. عدم آگاهی درست این بیماری سبب رفتارهای نامناسب با کودک شده که روند درمان را با مشکل مواجه می کند.
• افراد خانواده باید توجیه شوند که کودک عمدا رفتارهای خاصی را انجام نداده و این رفتارها نتیجه این اختلال هستند.
• والدین باید قوانین منزل را به طور خلاصه و کوتاه برای کودک توضیح دهند تا او بتواند آنها را به درستی به اتمام برساند.
• از جمله توصیه هایی که پزشک به خانواده ها می کنند می توان به شرکت دادن کودک در کارهای هنری، ورزشی، انتظار معقول از کودک داشتن و ارتباط چشمی با کودک و رعایت برنامه منظم خواب و غذا اشاره کرد.
• نکته ای که والدین باید در نظر بگیرند این است که کودکان دارای اختلال بیش فعالی به سختی می توانند با تغییرات کنار بیایند. به طور مثال تغییر محل زندگی کودک باید با آمادگی ذهنی او صورت گیرد.
• نشستن در کلاس های طولانی و خرید از فروشگاه های بزرگ اثر منفی بر سیستم عصبی کودک داشته و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی در کودکان بدون دارو

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان , علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی , علائم اختلال بیش فعالی , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 61

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

اگر وب سایت فرزندان برتر را تا پیش از این دنبال کرده باشید، موسسه در قسمت های قبلی، کاملا در ارتباط با بیش فعالی، علائم آن، درمان با دارو، درمان بدون دارو، درمان از طریق طب سنتی، تفاوت بیش فعالی و اوتیسم و حیطه های فراوان دیگر محتویاتی مناسب تهیه و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

در این مطلب ما بصورت اجمالی سعی می کنیم، درمان بیش فعالی در طب سنتی را توضیح داده و نقطه نظرات افراد مختلف در این باره را ذکر کنیم.

از آنجایی که تخصص مجموعه فرزندان برتر، درمان بیش فعالی کودکان از طریق طب سنتی نیست به همین دلیل هرگونه الگو برداری و اجرای هر نکته ای در این مقاله از طرف خانواده ها بر روی کودکان خود را اکیدا توصیه نمی کند.

این مقالات صرفا جهت بیان و معرفی روش های درمان دیگر بیش فعالی تهیه شده اند فاقد تائیدیه علمی است و تنها روشی بر پایه تجربیات است.

بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی اختلالی است که با بی دقتی، فعالیت زیاد، حرکات تکانشی، عدم کنترل رفتار و عدم عاقبت اندیشی در انجام فعالیت ها همراه است. این اختلال در بین کودکان در حال گسترش است از هر 20 کودک بیش فعال 3 کودک مبتلا به بیش فعالی است که احتمال این اختلال در بین پسران 3 برابر بیشتر از دختران تخمین زده شده است.

اگر این اولین مقاله حوزه بیش فعالی از موسسه فرزندان برتر است که مطالعه می کنید، مطلب بیش فعالی چیست را نیز در لیست مقالات خواندنی قرار دهید تا با بیش فعالی بیشتر آشنا شوید.

تفاوت شیطنت و بیش فعالی

تعداد زیادی از والدین از شیطنت زیاد کودک خود شاکی هستند و فکر می کنند کودک آنها دچار اختلال بیش فعالی شده است. توجه به این نکته ضروری است که تفاوت زیادی بین بیش فعالی و اختلال های حسی و شیطنت کودک وجود دارد.

میزان تحرک کودک بیش فعال بسیار زیاد است و نمی توانند سکون داشته باشد و دائماً در حال خرابکاری هستند.

عدم توانایی در یادگیری، مشکلات عصبی، افسردگی، فعالیت های زیاد حرکتی، ناتوانی در تمرکز و انجام حرکات تکانه ای بدون تفکر قبلی، پر حرفی، فراموشکاری، تمایل به کارهای خطرناک و ... از علائم دیگر کودک بیش فعال محسوب می شوند.

ورود به مقطع دبستان، مشکلات کودک بیش فعال را بصورت تصاعدی افزایش می دهد بصورتی که در کلاس و در زمان انجام تکالیف درسی، تمرکز و توجه لازم به معلم را ندارد و با بلند شدن های متوالی از صندلی باعث برهم زدن تمرکز سایر همکلاسی ها نیز می شود.

علت بیش فعالی

حوادث دوران بارداری، استرس، وزن کم نوزاد، اتفاقات یا ویروس های دوران بارداری یا زمان زایمان که منجر به آسیب کودک مخصوصا آسیب های مغزی می شود، اختلالات شیمیایی و زیستی مغز کودک در دوران باداری و پس از آن، عدم توجه عاطفی کودک از سمت والدین، از جمله دلیل افزایش احتمال بیش فعالی در کودکان به شمار می رود.

البته نقش ژنتیک و وراثت، یک امر اثبات شده است. در حدود یک سوم کودکان بیش فعال از طریق اختلال فعال یکی از والدین دچار بیش فعالی می شوند. زمانی که مادر باردار با سموم برخورد مستقیم داشته و یا دچار مسمومیت با سرب شود احتمال ابتلا نوزاد به بیش فعالی افزایش می یابد. غذاهای دریایی که در محیط های آلوده آب های آزاد پرورش یافته و صید شده اند، احتمال سربی بودن بافت های بدنشان قابل توجه است.

در ارتباط با علت های بیش فعالی، درمانگران و متخصصین مجموعه فرزندان برتر مطلبی با همین عنوان تهیه کرده اند که پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مقاله آن ها را نیز مطالعه فرمائید.

بیشتر بخوانید: علت بیش فعالی در کودکان

درمان بیش فعالی

زمان طلایی درمان بیش فعالی در کودکان، 5 سال و کمتر از آن است زیرا درمان بیش فعالی قبل از سن دبستان تاثیر بیشتری بر درمان کودک خواهد داشت.

درمان صرف، جهت بهبودی کودک بیش فعال به تنهایی کافی نیست و حمایت روحی و روانی خانواده و محیط اطراف، بر روند بیماری تاثیر بسیار مثبتی دارد و کمک کننده است.

والدین با افزایش آگاهی از اختلال بیش فعالی و نحوه درمان، میزان موفقیت درمان را به شدت افزایش خواهند داد.

نحوه خواب کودک نیز تاثیر مستقیمی بر این اختلال دارد. کودک باید در زمان خواب از فعالیت هایی مانند تماشا تلویزیون و بازی با کامپیوتر بپرهیزد و زودتر به رختخواب برود. والدین برای خواب بهتر کودک می توانند با بازی و ورزش انرژی او را تخلیه کنند.

درمان بیش فعالی کودکان

به طور کلی درمان کودکان بیش فعال به چند شکل صورت می گیرد:

• آموزش والدین
• آموزش معلمان
• استفاده از کلاس های خصوصی
• درمان غیر دارویی به واسطه بازی درمانی، گروه درمانی، قصه درمانی
• درمان دارویی
• درمان روان شناختی
• درمان طب سنتی

آموزش والدین و معلمان شامل دو قسمت بوده و بخش بزرگی از درمان را شامل می شود:

• آموزش برای شناسایی بیماری
• آموزش برای استفاده از روش های درمانی
• آموزش برای ادامه روش های درمانی در منزل
• آموزش برای عدم تحریک تکانه های کودک برای بازگشت بیماری

والدین باید اطلاعات و آگاهی خود راجع به این اختلال افزایش دهند. گاهی پدر و مادر و اطرافیان فکر می کنند که کودک بیش فعال عمداً رفتارهای ناشایست بروز می دهد. در حالی که کودک دارای این اختلال دارای ناتوانی هایی است که باید توسط اطرافیان درک گردد.

سرزنش، بی احترامی، نادیده گرفتن پیشرفت های جزئی حتی در حد کم و جانکاه می تواند درمان کودک را به راحتی نه تنها بی اثر بکند بلکه تاثیرات منفی بسیاری هم داشته باشد.

علائم بیش فعالی در کودکان

والدین و معلم در هنگام مشاهده علائم زیر بایستی به مشاوره مراجعه نمایند.

• کودک تحرک و فعالیت بیش از حد طبیعی نشان می دهد.
• حواس کودک دائماً پرت شده و تمرکز ندارد.
• دارای فعالیت های تکانشی است یعنی کارهایی را بدون تفکر تکرار می کند.
• کودک به سختی می تواند در کارهای خود تمرکز نماید.
• ناتوانی در حفظ و تنظیم رفتارهای شخصی
• عدم توانایی تطبیق رفتار با محیط اطراف
• عدم انضباط در خواب و خوراک
• دخالت در امور نامرتبط
• غیر قابل پیش بینی بوده کودک
• عصبانیت های ناگهانی
• اشتیاق برای کارهای پر ریسک
• پرت کردن وسایل و اشیاء
• عدم پذیرش کارهای دائمی و مستمر چون نیازمند تمرکز ممتد و طولانی مدت است
• عدم قانون پذیری در اجتماع علی الخصوص مدرسه
• عدم برقراری ارتباط موثر با همسالان و محیط اجتماعی پیرامون

زمانی که والدین علایم اولیه اختلال بیش فعالی در کودک خود مشاهده کردند، می توانند برای اطمینان او را به مشاورین خدمات سلامت روان کودک و نوجوانان و یا سرویس خدمات کودکان ببرند، زمانی می توان گفت فرد دچار این اختلال است که با این علائم، در وضعیت شغلی یا تحصیلی خود با مشکل مواجه گردد‌.

در یک مصاحبه تشخیصی، کارکنان مرکز به وضعیت کودک دقت می کنند. برای حصول اطمینان از ابتلا به این اختلال از خانواده و کارکنان مدرسه درباره رفتارها و وضعیت کودک اطلاعاتی گرفته می شود.

 زمانی که فرد در بزرگسالی برای نخستین بار جهت تشخیص بیش فعالی مراجعه نماید. نیاز است که بررسی و تشخیص توسط روانپزشک انجام گیرد. این بررسی شامل توجه به علائم تشخیصی و میزان مشکل ساز بودن این رفتارها است.

رابطه افزایش سن و اختلال بیش فعالی

معمولاً با افزایش سن و رشد کودک این اختلال بهتر می شود ولی در موارد بسیاری نیز دیده شده که این اختلال تا بزرگسالی نیز ادامه یافته است.

در موارد بسیاری با افزایش سن و ورود به دوران بزرگسالی، علائم ظاهری بیش فعالی کاهش می یابد ولی در رفتارهای تکانشی، عدم تمرکز و ریسک پذیری فرد تغییری دیده نمی شود و حتی ممکن است که بیشتر نیز شوند.

رفتارهای ناشی از اختلال بیش فعالی در یادگیری، کار و نحوه ارتباط فرد با سایرین اثر منفی می گذارد. در افراد بزرگسال، استرس، افسردگی و عزت نفس پایین شیوع نسبتا زیادی دارد.

مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی از دیگر عوارض این اختلال محسوب می شوند.

شیوع بیش فعالی

شیوع بیش فعالی در بین کودکان زیر 5 سال، تقریبا 15 درصد است بصورتی که در بین پسران بیشتر 3 برابر دختران مبتلایان بیشتری را شاهد هستیم.

از هر 40 کودک در مقطع دبستان حدود ۳ تا 5 فرد درگیر این عارضه هستند که از هر سه کودک درگیر اختلال بیش فعالی، 2 نفر تا زمان نوجوانی با علائم آن همراه هستند.

60 درصد از کودکان مبتلا در بزرگسالی نیز با این اختلال درگیر خواهند بود. طبق آمارها گزارش گردیده که 20 درصد افراد بالغ دچار عارضه بیش فعالی هستند.

عوارض بیش فعالی کودکان

رفتار نامناسب کودک باعث تاثیر منفی بر عملکرد او با افراد خانواده و جامعه علی الخصوص مدرسه می شود. بروز رفتارهای خاص با کودک، عزت نفس و اعتماد به نفس او را هدف قرار می دهد و موجب احساس بی کفایتی و به اندازه کافی خوب نبودن در او می شود.

والدین باید سعی کنند با مشاهده موفقیت های تحصیلی و اجتماعی، حتما کودک را با دادن هدیه تشویق کنند. حمایت و تشویق باعث تکرار رفتارهای مثبت در کودک می شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی است، اگر این اولین مطلب ما درباره بیش فعالی است که مطالعه می کنید، به پیشنهاد ما حتما مطلب انواع بیش فعالی را نیز در لیست مقالاتی که بعدا بایستی بخوانید قرار دهید.

نوع بی دقت و بی توجه

کودک دارای ضعف در تمرکز در زمان انجام یک فعالیت خاص است. مشخصه این گروه شامل:

• عدم توجه به جزئیات
• نداشتن تمرکز در فعالیت ها
• ناتوانی در پایان رساندن وظایف
• گم کردن مکرر وسایل

نوع تکانشی - بیش فعالی

فرد درگیر این نوع اختلال به شدت فعالیت می کند. برای انجام امور اصلا به نتیجه اهمیتی نمی دهد و در تمام روز مشغول به کاری است. معمولا این نوع رفتار با رشد کودک کم می گردد. مشخصات این گروه شامل:

• نداشتن قرار و آرامش
• پر سر و صدا بودن
• حرف زدن زیاد
• ناتوانی در صبر کردن

نوع ترکیبی

در این نوع اختلال، کودکان مبتلا، دارای علائمی از دو گروه قبل هستند. مشکل اصلی رفتار کودک در عدم توجه، فعالیت زیاد و ناتوانی در کنترل حرکات تکانشی است. این علائم در حالت های مختلف به شکل های متفاوت بروز می کند.

توجه به این نکته ضروری است که حتما باید این حرکات در محیط های مختلف دیده شود. نتیجه این اختلال، اعتماد به نفس پایین، احساس بی کفایتی و افسردگی در کودکان هست.

نکات درمانی کودک بیش فعال

هرچند درمان سریع و قاطعی برای بیش فعالی وجود ندارد اما کنترل و تاثیرات تعاملات خانوادگی از مهم ترین بخش های درمانی کودک مبتلا، به حساب می آید.

بخاطر همین معلم و والدین عزیز باید به نکات زیر را در تشخیص و درمان کودک بیش فعال مد نظر داشته باشند:

• شناخت علائم بیش فعالی
• شناخت علائم اختلال های حسی
• شناخت تفاوت بیش فعالی و اختلال حسی
• انتخاب مشاور حاذق برای تشخیص بیش فعالی در کودکان
• کسب آگاهی و اطلاعات از این اختلال
• برنامه ریزی متناسب با نیازها و درمان کودک
• کسب اطلاعات در ارتباط با روش های درمانی کودک مثل روش غیر دارویی، دارویی و گیاه سنتی

---

بیش فعالی در طب سنتی

در قسمت های قبلی ما بصورت کامل به مسئله بیش فعالی و توضیحات مختصری برای تسلط به موضوعات حاشیه ای پرداختیم و ارجاعاتی نیز به مطالب مناسب آن داده شده است.

در این قسمت به مسئله بیش فعالی در طب سنتی با داروهای گیاهی می پردازیم، اما قبل از هر چیزی به این موضوع تاکید می کنیم که طب سنتی، طبی تجربی است و نیازمند 

کودک بیش فعال اگر چه هوش زیادی دارد ولی فعالیت ها و رفتارهایی که او انجام می دهد گاه سبب آزار اطرافیان می گردد.

طبق نظر پزشکان طب سنتی در پدر یا مادر با طبع گرم، احتمال داشتن فرزند بیش فعال افزایش می یابد.

چنان چه کودکی دارای طبع صفرایی باشد، احتمال این اختلال در او افزایش می یابد. زیرا این طبع دارای غلبه خشکی و گرمی است.

میزان تاثیر گذاری طبع های بدن در ابتلا به بیش فعالی به این شکل بوده که احتمال آن در طبع صفراوی و سپس طبع سودایی که سرد و خشک است افزایش می یابد.

از علائم ظاهری کودک بیش فعال به خشکی پوست، گرمای زیاد و ریسک پذیری او می توان اشاره کرد. به دلیل گرمایی که در بدن کودکان بیش فعال وجود دارد به کارهای مخاطره آمیز علاقه دارند.

زمانی که میزان سودا در بدن کودک زیاد گردد رفتارهای خشونت آمیز نشان می دهند و یا در زمان شست و شو وسواس به خرج می دهد. حتی در اشتها کودک بیش فعال نسبت سایر کودکان تفاوت دیده می شود.

میزان فعالیت فیزیکی در افراد با طبع های صفرا، سودا و دم و بلغم متغیر است و از بیشترین و به کمترین نوشته شده اند. در کودکان میزان فعالیت بسته به دو عامل گرمی و خشکی است.

در طب سنتی برای درمان بیش فعالی توجه به طبع فرد گام نخست است. برای تجویز بهترین راه درمانی حتما باید میزان صفرا و سودا در بدن فرد بررسی گردد.

درمان نامناسب و دیر هنگام، موجب عوارضی همچون کاهش بینایی، ریزش موهای سر، کاهش وزن، خشم، یبوست و افسردگی و... در شخص می شود.

بیش فعالی اگر چه عوارضی دارد ولی رفتارهای مانند هوش زیاد، علاقه به کارهای بزرگتر از سن، فعالیت های شیرین، باعث می شود که والدین به درمان به شکل جدی نگاه نکنند.

بدترین کار ممکن این است که والدین از درمان به موقع به دلایل شیرین کاری های کودک سر باز زنند. گاهی درمان در زمان نامناسب، عوارض جبران ناپذیری بر آینده او خواهد داشت.

علت بیش فعالی از دیدگاه طب سنتی

در طب سنتی، احتمال بیش فعالی کودکان را بیشتر منوط به مراقبت های دوران بارداری می دانند، در این قسمت چند نکته افزایش دهنده، میزان بیش فعالی کودکان را توضیح می دهیم.

• عدم مراقبت کافی از زن بارداری
• خوردن خوراکی هایی با طبع گرم مثل کندر، گردو، بادام زمینی و ...
• حضور مداوم در محیط های شلوغ و پر استرس
• استفاده از ویتامین C و قرص های تقویتی مثل آهن در دوران بارداری مادر
• استفاده از غذاهای سرب دار مثل غذاهای دریایی

رفع عوارض جسمی و روحی بیش فعالی در طب سنتی

برای از بین بردن عوارض روحی و جسمی ناشی از بیش فعالی، پزشکان طب سنتی پرهیز از صفرا و تمهیدات مربوطه توصیه می کنند. با رعایت راهکارهای ضد سودا نیز می توان خلط سودا را که خشکی ایجاد می کند و عامل بیش فعالی است رفع کرد.

حجامت یکی از راه هایی است که برای کودک بیش فعال توصیه می گردد و نیاز به خوردن دارو را برای فرد کمرنگ می کند. از دیگر مزایا حجامت می توان تنظیم کارکرد غدد بدن، کاهش اشتها و رشد کودک را عنوان کرد.

سرکه انگبین یکی از خوراکی هایی است که باعث رفع دو خلط سودا و صفرا می گردد و عوارض بیش فعالی را کاهش می دهد. آرامش از مواردی است که با مصرف این سرکه در کودک بیش فعال مشاهده می شود.

در مصرف سرکه انگبین رعایت این نکته ضروری است که در روزهای نخست به مقدار یک قاشق غذاخوری مصرف کرد و با دیدن نتیجه، مقدار سرکه باید کاهش یابد تا به حد یک قاشق چایخوری برسد.

نکات درمان بیش فعالی در طب سنتی

۱. شناسایی طبع کودک قدم اول درمان بیش فعالی است. چنانچه، شخص دارای طبع سودا یا صفرا بود، رعایت موارد غذایی مناسب ضروری است.

۲. کم خونی، فقر آهن در بین افراد بیش فعال، شیوع نسبتا بالایی دارد. افرادی که بیش فعال بوده و دارای کم خونی مزاجی هستند، عموما طبع صفراوی و سوداوی دارند. اصلاح مزاج یکی از راه های موثر درمان این اختلال به شمار می رود.

۳. برای کاهش غلظت خون افراد صفراوی و سوداوی، یک دمنوش توصیه می شود. این دمنوش شامل یک قاشق سماق کوبیده نشده و پنج عدد عناب است که روزانه باید یک نوبت مصرف گردد.

۴. برای بهبود روند درمانی بیش فعالی کودک، توجه به این نکته ضروری است که تغییر عادت های غذایی زمان می برد و والدین باید در این مسیر صبر و حوصله به خرج دهند. با تغییر برنامه غذایی ،درمان سریع تر حاصل می گردد.

5. برای اصلاح مزاج، مصرف خوراکی های مانند آب زرشک، آب هویج، آب انار، عرق شاهتره و کاسنی، آب لیمو به همراه عسل، بخور بنفشه، دمنوش بنفشه، همچنین استعمال روغن بنفشه و کاهو تاثیر بسیار بالایی دارد.

6. به گفته پزشکان طب سنتی طبیعت خواب سرد است. والدین باید بعد از فعالیت مداوم کودک کاری کنند که کودک سریعتر بخوابد. رفتار آرامبخش و درست با کودک سبب می شود او نسبت به دیگران، عکس ‌العمل خوبی نشان دهد.

توصیه های غذایی طب سنتی برای پیش گیری از بیش فعالی

۱- بعد از زایمان، مادر باید قبل از شیر دادن به تعداد 15 عدد رطب یا خرمای تازه مصرف کند.

۲- مصرف خرما در زمان بارداری تاثیر مثبتی در  پیش‌گیری از بیش فعالی دارد.

۳- استفاده از کدو تنبل در غذای کودک دچار اختلال بیش فعالی تاثیر مثبتی بر درمان کودک دارد. مصرف کدو مسمی نیز بدون اشکال است و خاصیت مشابهی دارد.

درمان بیش فعال از دید دکتر خیر‌اندیش

با توجه به اینکه دارو‌‌های تجویز شده برای بیش فعالی عوارض زیادی دارند، ایشان توصیه به مصرف آن ها نمی‌ کنند.

از ویژگی های کودک بیش فعال داشتن طبع خشک بوده که با افزایش گرمی همراه است. معمولا موهای سیخ، خواب کم، خوردن ترشی و اشتها کم در کودک بیش فعال دیده‌ می ‌شود.

گرمای زیاد سر کودک سبب انجام رفتاری نامناسب در او می‌شود. مثلا در دیکته بارها کلماتی مشابه را اشتباه می‌نویسد. برای درمان بیش فعالی دکتر خیر اندیش پزشک طب سنتی توصیه می‌کنند که به کودک سرکه انگبین داده ‌شود‌.

در این سرکه بسته به ذائقه کودک می‌ تواند از مقدار متفاوتی کاسنی ریخته شود.‌ استفاده از انار و آب انار، انگور ترش و شیرین، سوپ ترش مزه، باعث کاهش گرمی سر کودک می‌ شود. ایشان روش حجامت را که باعث آرامش خیال کودک نیز می شود، توصیه می کنند.

کودکی که قرار و آرامش ندارد به علت سردی زیادی است که دارد و  باعث ضعف او می گردد. برای رفع این مشکل دکتر خیر اندیش توصیه می کنند که حریره بادام یا بادام بو داده تهیه گردد و به کودک داده شود.

سوپ گندم و ارده همراه با شیره انگور یا بیسکوئیت کنجدی نیز بسیار مفید است و موجب کاهش سردی کودک می گردد. همچنین از خوردن شکلات کودک بیش فعال باید پرهیز نماید.

برای درمان بیش فعالی با داروهای گیاهی برای کودکان بالای دو سال، دمنوش گل راعی با عسل بسیار مفید است.

هم چنین برای این کودکان بالای دو سال چای کوهی با عسل باعث بهبود روند درمانی می گردد.

خوردن داروی گیاه حاوی گل بیدمشک در شب و یا دمنوش آن یکی از راه های درمان خانگی بیش فعالی است. 

یکی دیگر از راه های مفید دیگر، استفاده روزانه سه بار از شربت خاکشیر است که باعث کاهش علائم بیش فعالی کودکان می گردد.

لیموشیرین، لبو، دمنوش ترنجبین، مصرف سکنجبین، مربای گل سرخ، بخور گل ختمی یا بنفشه از دیگر گیاهان مفید برای درمان بیش فعالی محسوب می شوند.

استفاده از روغن بنفشه و یا حنا برای سر، نیز دیگر راه های درمان خانگی بیش فعالی هستند.

داروی گیاهی برای بیش فعالی کودک

برای جلوگیری از عوارض داروهای شیمیایی والدین می توانند از یک داروی گیاهی که تولید شده است، استفاده کنند. نام این دارو هایپر اکتیو است که حتما باید توسط پزشک تجویز گردد باعث می شود که اثرات بیش فعالی کاهش یابد.

 این دارو که مورد تایید منابع علمی بین المللی نیز هست شامل عصاره گیاهان رازک و شکوفه پرتغال تلخ است. نحوه تاثیر گذاری آن به شکل سیترژیک بوده که باعث تحویل سیستم عصبی فرد می گردد.

ترکیبات فنلی و فلاونوییدی گیاه گل ساعتی باعث کاهش اضطراب و آرامش خواب می شوند. گیاه بادرنجبویه نیز دارای آنزیم رزمارینیک اسید بوده که موجب مهار گاز گابا شده و سطح آن را در نسوج مغزی افزایش می دهد. در واقع سطح غلظت گابا، آرامش را در فرد افزایش داده و میزان بی قراری و اضطراب در فعالیت کودک کم می شود.

در تحقیقات متعددی که گزارش شده است که استفاده از عصاره بادر نجبویه فرد خواب آرامی را تجربه می کند. قرص حاوی گیاهان بادر نجبویه، گل ساعتی، رازک و سنبل الطیب باعث نظم در خواب و آرامش شبانه می شود.

 

کندر

کندر اثر بسیار خوبی بر بهبود حافظه و درمان آلزایمر نشان می دهد. جهت خوشبو کردن هوا از کندر می توان استفاده کرد. برای رفع اضطراب و کاهش استرس و حالت های عصبی کندر تاثیر بسیار مثبتی دارد.

 در طب سنتی کندر بسیار پرکاربرد بوده و به ۳ شکل خوراکی، موضعی و بخور استفاده می شود. اگر چه بعضی اعتقاد دارند زن باردار با مصرف کندر نوزادی باهوش به دنیا خواهد آورد. ولی پزشکان توصیه می کنند که بعد از ماه سوم بارداری از مصرف آن خودداری گردد. زیرا باعث ابتلا نوزاد به بیش فعالی می شود. برای افزایش هوش نوزاد، خانم باردار می تواند یک ماه بعد از ۴ ماهگی آن را بخورد ولی قبل از آن توصیه نمی گردد.

زعفران

زعفران گیاهی است که به دلیل دارا بودن خاصیت های ضد افسردگی و تقویت حافظه مانند دارو ریتالین باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. اثر مثبت درمانی زعفران بر بیش فعالی طی تحقیقات متفاوت اثبات شده است. این گیاه عوارض داروهای شیمیایی مانند تهوع، درد معده و بی اشتهایی و ... را نیز ندارد.

مصرف مرغ

یکی از روش های خانگی و موثر در درمان بیش فعالی کودک مصرف مرغ است. عدم تعادل هورمون سروتونین سبب بیش فعالی می گردد. مرغ حاوی اسید آمینه تریپتوفان بوده که اثر مثبتی بر این هورمون دارد.

گیاه دارویی برهمی

گیاه برهمی جز خانواده اسفناج بوده و اثر بسیار مثبتی بر بیش فعالی دارد. کاهش اضطراب و افسردگی و بهبود حافظه از دیگر اثرات مثبت این گیاه به شمار می رود. جهت مصرف برای کاهش علائم بیش فعالی، استفاده از آن به شکل دمنوش بسیار مفید است. تاثیر مثبت دیگر این گیاه حفاظت مغز در برابر رادیکال های آزاد بوده و عملکرد شناختی را بهبود می دهد.

گیاه دارویی نعنا گربه ای

این گیاه سبب افزایش آرامش در شخص می شود و اضطراب را در او به میزان خیلی کم می رساند. چنان چه فردی دچار سردرد یا معده درد شد، می تواند از خواص معجزه آسای این گیاه استفاده کند. نحوه مصرف آن به شکل چای یا دمنوش است.

پوست درخت کاج

جهت کاهش نشانه های بیش فعالی و افزایش تمرکز، عصاره گیاهی پوست درخت کاج بسیار موثر است. افزایش تمرکز و کاهش علائم بیش فعالی از دیگر خواص این داروی گیاهی محسوب می گردد. جهت کاهش سطح هورمون های استرس زا، می توان آن را امتحان کرد.

گیاه دارویی لاله باغی

کمک به تعادل سیستم عصبی توسط این گیاه صورت می گیرد که باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. جهت خواب آرام، کاهش اسپاسم و رفع اختلالات عاطفی می توان از این گیاه استفاده کرد. استفاده از دانه های گیاه دارویی لاله باغی در آشپزی نیز تاثیر مثبتی بر کاهش علائم این اختلال دارد.

گیاه دارویی بابونه

استفاده از بابونه جهت درمان بیش فعالی بسیار توصیه می گردد. از جمله خواص این گیاه به آرامش دهندگی و کاهش استرس می توان اشاره کرد. جهت بهتر کردن خلق فرد و افزایش تمرکز، مصرف آن تاثیر زیادی دارد. مصرف روزانه دمنوش یا چای بابونه علائم اختلال بیش فعالی را کم می کند.

هسته انگور

استفاده از هسته انگور برای درمان بیش فعالی توصیه فراوان شده است. محافظت از مغز در برابر آسیب های رادیکال های آزاد و سموم، افزایش سرعت جریان خون و تقویت مویرگ ها از دیگر خواص هسته انگور به شمار می روند. روش های مصرفی آن به شکل دمنوش و استفاده از روغن هسته آن در آشپزی و مصرف انگور تازه است.

گیاه قدح مریم یا آب قاشقی

برای کاهش سطح استرس و بهبود وضعیت ذهنی فرد مبتلا به بیش فعالی می توان از گیاه قدح مریم استفاده کرد. این گیاه حاوی مواد معدنی بسیاری است که باعث بهبود عملکرد مغزی می شوند. از دیگر خواص آن به تقویت حافظه می توان اشاره کرد. مصرف این دارو در آشپزی تاثیر مثبت بر درمان دارد.

داروی گیاهی با کوپا مونیری

این دارو باعث بهبود توانایی های فکری و عملکرد مغز می شود. دریافت اطلاعات جدید با این دارو افزایش می یابد و می توان آن را به عنوان داروی بیش فعالی تجویز کرد. از عصاره این گیاه شربتی تهیه شده است که برای گروه سنی ۸-۶ سال به شکل مصرف روزانه توصیه می گردد.

سنبل الطیب

از ریشه گیاه سنبل الطیب پودری تهیه شده که برای درمان بیش فعالی اثر زیادی دارد. این گیاه باعث افزایش مهارت های یادگیری و کاهش بی قراری و رفتار خشونت آمیز می شود. دمنوش تهیه شده با آب ولرم از این گیاه، نتایج موثری را بر درمان بیش فعالی نشان داده است.

تخم کتان

همانطور که اشاره شد در مبتلایان به بیش فعالی، کمبود امگا 3 دیده می شود. فرد با مصرف تخم کتان که حاوی امگا 3 است می تواند علائم این بیماری را کاهش دهد. روش مصرف تخم کتان به شکل خام و یا استفاده از روغن آن در غذای روزانه است. در مصرف آن به عنوان جایگزین دارو حتما باید با پزشک مشورت کرد.

جینسینگ قرمز کره ای

مصرف این گیاه باعث تقویت حافظه می گردد. اثرات مثبت آن بر افزایش انرژی شخص، تحریک عملکرد مغزی و درمان علائم بیش فعالی اثبات شده است. در بسیاری از تحقیقات مشاهده شده که این گیاه سبب افزایش تمرکز و توجه می گردد. دوز مصرفی آن بسته به نظر پزشک معالج است.

بادر نجبویه

این گیاه آرام بخش، یکی دیگر از درمان های خانگی بیش فعالی است. کاهش درد، تحریک پذیری و افسردگی از دیگر خواص این گیاه محسوب می شود. مصرف روزانه ۲ یا ۳ لیوان دمنوش این گیاه تاثیر مثبت بر علائم این اختلال دارد.

گیاه کاوا

جهت بهبود خلق و خوی فرد، مصرف عصاره گیاه کاوا توصیه می گردد. عملکرد این گیاه به این شکل است که استرس را کاهش داده و میزان خشونت فردی را کم کرده و باعث بهبود بیش فعالی می شود. نحوه مصرف آن جویدن و یا دمنوش با استفاده از پودر آن است.

گل راعی

برای افزایش توجه و تمرکز شخص مصرف گل راعی توصیه می گردد. این گیاه موجب کاهش احساساتی همچون بی تفاوتی، گناه و انزوا در فرد می شود. نحوه مصرف آن به شکل خوراکی بوده و می توان از آن روزانه ۱ تا ۳ نوبت به مدت ۸ هفته استفاده کرد.

جوی دو سر

یکی دیگر از گیاهان موثر بر بیش فعالی جوی دوسر است. افزایش توجه، آرامش اعصاب، بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس از جمله تاثیرات مثبت مصرف جوی دو سر به شمار می روند. تحقیقات مختلفی اثر آرام بخش این گیاه را گزارش کرده اند.

گیاه دارویی قاشقک

این گیاه از خانواده نعناییان به شمار می رود. از اثرات آن به آرامبخش بودن و بهبود اختلال روانی و تاثیر مثبت بر خواب می توان اشاره کرد. از میزان تحریک پذیری شخص بیش فعال نیز با مصرف این گیاه کم می شود. نحوه مصرف آن به شکل دمنوش، تنتور یا کپسول است.

دمنوش گیاهی

جهت آرامش و آسودگی می توان از چای حاوی نعناع دشتی، علف لیمو، بابونه و دیگر گیاهان دارویی استفاده کرد. از اثرات مثبت مصرف این گیاهان دارویی، بهتر کردن اوضاع استراحت و خواب می توان نام برد. جهت تاثیر گذاری بهتر این گیاهان توصیه می گردد که قبل از خواب مصرف گردند تا مشکلات خواب کودکان بیش فعال رفع گردد.

شربت ۶ عرق

این شربت که در روند درمانی کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد، شامل عرق سنبل الطیب، عرق بیدمشک، عرق فرنجمشک از هر کدام به مقدار یک و نیم لیتر و گلاب، عرق بهار نارنج، شربت سکنجبین عسلی و عرق کیالک به مقدار یک لیتر است. این شربت باعث حذف اختلالات کم توجهی کودک و افزایش تمرکز مغزی او می شود. برای حذف کامل اختلالات بیش فعالی مصرف امگا 3 در کنار این شربت توصیه می شود.

تعییر رژیم غذایی تاثیر بسیار زیادی بر ابتلا به بیش فعالی دارد. زمانی که کودک غذاهای مناسب استفاده کند، مشاهده خواهد کرد که بسیاری از علائم آن کم می شود.

اسیدهای چرب

در بررسی های انجام گرفته مشاهده شده است که کودکان بیش فعال دارای سطح کم اسیدهای چرب، امگا 3 و امگا 6 هستند. تشنگی زیاد یکی از نشانه های کمبود اسید چرب به شمار می رود.

 از منابع حاوی امگا 3 می توان به کنجد، تخمه کدو تنبل اشاره کرد. جهت تامین امگا 6 فرد می تواند با مصرف ماهی آزاد و سارین آن را تامین کند.

ویتامین B6

در بسیاری از مسیرهای متابولیکی اسیدهای آمینه، ویتامین B6  به عنوان کوفاکتور عمل می کند. این ویتامین باعث کاهش برخی رفتارها در کودکان مبتلا به بیش فعالی می گردد. یکی دیگر از راه های عملکردی این ویتامین، افزایش سطح هورمون سروتونین است.

آهن

زمانی که فرد دارای سطح پایبن آهن است توجه و دقت کمی دارد. تحقیقات تاثیر مثبت مکمل های حاوی آهن  در کودکان بیش فعال را تایید کرده اند.

منیزیم

کاهش سطح منیزیم در اغلب کودکان مبتلا به بیش فعالی گزارش گردیده است و در موارد بسیاری دیده شده که با تجویز مکمل های حاوی منیزیم علائم این اختلال کم می شوند.

روی

نقص در دریافت و جذب روی، باعث کاهش سطح آن در کودکان بیش فعال شده است که با دادن غذاهای حاوی این عنصر می توان علائم این اختلال را کم کرد.

غذاهای نامناسب

• مصرف شکر و غذاهای مشابه کیک، شیرینی، شکلات، آب میوه های صنعتی برای کودک بیش فعال تاثیر منفی دارد. در مطالعاتی که صورت گرفته، شکر به عنوان دلیلی برای بروز بیش فعالی و افزایش علائم آن عنوان شده است.
• غذاهای بسته بندی شده حاوی رنگ های صنعتی مانند کمپوت ها، سس ها، آدامس، آب لیمو و ... تاثیر منفی بر این اختلال دارند.
• خوراکی های حاوی مواد نگهدارنده مانند اسید بنزوئیک، باعث افزایش دوره درمان می گردند مانند مرباها، آب میوه ها و ترشی ها و ...
• نوشابه های گازدار سبب به هم ریختن تعادل کلسیم و فسفر شده و سبب افزایش علائم بیش فعالی می گردند.
• از مصرف چای، قهوه و مواد حاوی کافئین باید خودداری گردد تا علائم بیماری کاهش یابد.
• استفاده زیاد از آنتی بیوتیکها، تعادل بین باکتری های مفید در بدن کودک را برهم زده و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی با طب چینی

رویکرد درمانی در طب چینی به شکل درمان کلی علائم و افزایش تمرکز است. این درمان برای بهبود سلامتی کلی بدن استفاده می گردد و برای کودک بیش فعال برنامه خاصی ندارد.

درمان بیش فعالی با طب سوزنی

برای درمان بیش فعالی در تمام بدن، نقاط درمانی وجود دارد که باعث کاهش علائم این اختلال می شوند. علائم این بیماری در تمام کودکان یکسان نیست، بنابراین برای درمان هر کودک روش اختصاصی وجود دارد.

 والدین به علت ترس کودک و یا آسیب ناشی از سوزن از روش طب سوزنی واهمه دارند. با استفاده از این روش بدون درد، آرامش فراوانی فرد را در بر می گیرد. این روش درمانی باعث برگشت حالت طبیعی مغز شده و علائم پیش فعالی را کاهش می دهد. در صورتی که روش طب سوزنی برای کودک مرتباً تکرار گردد، کمک به تعادل هیجانی و فیزیکی کودک خواهد کرد.

درمان بیش فعالی کودکان در طب سنتی با داروهای گیاهی

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 60

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

بیش فعالی، اصطلاحی است که برای همه کم و بیش آشنا به نظر می رسد. ولی عموم مردم درک درستی از این اختلال ندارند و حتی علائم و نشانه های ظاهری آن را نیز نمی شناسند. بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم تفاوت های زیادی وجود دارد هر چند که بسیاری از افراد از این تفاوت اطلاع چندانی ندارند.

از مشخصه های بارز بیش فعالی، اختلال در تمرکز و عدم توانایی انجام درست فعالیت های روزانه، جنب و جوش زیاد و نداشتن توجه به محیط اطراف را می توان نام برد.

 تشخیص این اختلال در سنین مختلف امکان پذیر است و در موارد بسیاری دیده شده که نوزادان نیز در گیر شده اند اما زمانی  یک کودک بیش فعال، وارد مدرسه می شود، این اختلال مشکلات بسیاری برای او  به وجود آورده و به همین دلیل، در زمان تحصیل در مدرسه اکثر مبتلایان شناسایی می گردند.

کارشناسان برای این اختلال در طول زمان اسامی مختلفی به کار می بردند مانند: میل انفجاری، بازداری اراده و ناتوانی مهار اخلاقی، فزون جنبشی و اختلال نارسایی توجه.

اوتیسم نوعی اختلال رشدی محسوب شده که قبل از سن سه سالگی در کودک بروز می کند. این اختلال بر بخش های از مغز فرد اثر گذاشته و باعث ایجاد مشکلاتی در رفتارهای اجتماعی و مهارت های ارتباطی او می شود.

تاکنون هیچ دلیل خاصی برای ابتلا به اوتیسم کشف نشده ولی گفته شده که ژنتیک و عوامل محیطی در بروز آن تاثیر زیادی دارند. برای تشخیص اختلال اوتیسم، آزمایشات خاصی انجام نمی گیرد و متخصص درمانگر، در چندین جلسه با توجه به رفتارهای کودک و اطلاعات دریافتی از والدین، نظر قطعی می دهد.

 تعداد زیادی از علائم و نشانه های دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم مشابه یک دیگر هستند. ناتوانی در توجه به دیگران، انجام فعالیت بسیار، عدم توانایی در ایجاد تعاملات اجتماعی و بروز رفتارهای تکانشی از جمله این موارد به شمار می روند. در مواردی نیز دیده شده که فرد همزمان به هر دو اختلال مبتلا است.

در این مقاله از این دو اختلال بیشتر گفته شده تا درک تفاوت بیش فعالی و اوتیسم راحتر گردد.

بیش فعالی چیست؟

اختلال بیش فعالی که به آن ADHD نیز می گویند در بین کودکان حدودا 8 تا 10 درصد شیوع داشته و پسران نسبت به دختران بیشتر به آن مبتلا می شوند.

کودک بیش فعال بسیار پر تحرک و پر جنب و جوش است و گاه شیطنت زیاد او سبب آزار اطرافیان می شود. والدین می توانند با انجام روش های درست درمانی، رفتار کودک را کنترل و سبب کاهش این علائم گردند.

بسیاری از خانواده ها با شنیدن اصطلاح بیش فعالی فکر می کنند، کودک آنها نیز دارای این اختلال است. برای تشخیص درست حتما باید به علائم و نشانه های رفتاری کودک دقت کرد.

از ویژگی های مهم کودک بیش فعال می توان به تحرک زیاد، عدم توجه و تمرکز کافی، انجام رفتارهای ناگهانی و غیرقابل پیش بینی اشاره کرد. به طور کلی این بیماری به 3 گروه تقسیم بندی می شود:

نوع اول بیش فعالی در کودکان:

کودک در این نوع اختلال ها توجه و تمرکز کافی ندارد.

نوع دوم بیش فعالی در کودکان:

پرتحرکی ویژگی بارز مبتلایان به این نوع اختلال به شمار می رود.

نوع سوم بیش فعالی در کودکان:

کودک مبتلا، ترکیبی از علائم دو گروه قبل را دارد. مشکل پرتحرکی و عدم توجه و تمرکز در مبتلایان به اختلال بیش فعالی ترکیبی دیده می شود.

برای تشخیص بیش فعالی، فقط به یک آزمون خاص اکتفا نمی شود. جهت ارزیابی درست باید علائم و رفتار شخص به مدت 6 ماه بررسی گردد. علائم ابتلا به بیش فعالی معمولاً قبل از سن هفت سالگی مشخص بوده و کودک مبتلا به این اختلال در محیط های مختلف مانند مدرسه و خانه با انجام رفتارهای نامناسب سبب آزار اطرافیان شده و حتی با دوستان و همکلاسی های خود ناسازگاری می کند.

گاهی دیده شده که عده ای از پدر و مادرها، برای پذیرش بیماری کودک خود، مقاومت می کنند و نسبت به علائم و رفتارهای او بی تفاوت هستند. همچنین به دلیل ترس از عوارض داروهای تجویزی پزشک، از درمان کودک سر باز می زنند. توجه به این نکته ضروری است. چنان چه درمان در زمان مناسب صورت نگیرد، ممکن است عواقب جبران ناپذیری برای آینده کودک رخ دهد و حتی کودک در امور آموزشی یا مهارت های اجتماعی موفقیت چندانی کسب نخواهد کرد.

عوامل ایجاد بیش فعالی

عوامل ژنتیکی و شرایط محیطی سبب به وجود آمدن اختلال پیش در شخص می شوند. آسیب جزئی در قسمت های از مغز که مرتبط با توجه و تمرکز اند، عامل اصلی این اختلال است. از جمله این عوامل محیطی می توان به استفاده از سیگار، آلودگی های محیطی، غذاهای حاوی مواد افزودنی مصنوعی و مصرف مشروبات الکلی در زمان بارداری مادر اشاره کرد.

در مواردی نیز دیده شده حتی برخورد مستقیم دود سیگار با مادر باردار سبب بروز اختلالاتی در رفتارهای کودک گشته است. طبق مطالعاتی که انجام گرفته ابتلا به این اختلال در افراد یک خانواده به علت زمینه ژنتیکی و وراثتی رخ می دهد.

والدین برای پیش گیری از ابتلا کودک به افسردگی و یا بروز رفتارهای ضد اجتماعی و حتی بزهکارانه در نوجوانی، حتماً باید برای درمان در زمان مناسب اقدام کنند. اگرچه برای درمان مبتلایان به ADHD، راه سریعی وجود ندارد ولی می توان علائم آن را کنترل نمود.

افزایش اطلاعات والدین نسبت به این اختلال، باعث بهبود روند درمانی شده و می توانند نسبت به نیازهای فرزند خود برنامه ریزی مناسب تربیتی را انجام دهند. اگرچه سازش با یک کودک پیش فعال به راحتی صورت نمی گیرد ولی اطرافیان باید درک کنند که بروز این رفتارها عمدی نبوده و بدون استفاده از دارو و روش های درمانی قادر به کنترل رفتار خود نیستند.

اوتیسم چیست؟

اختلال اوتیسم در واقع شامل مشکلاتی در زمینه برقراری تعاملات اجتماعی، رشد گفتاری و مهارت برقراری ارتباط است که در آن رفتارهای تکراری نیز دیده می شود.

 این اختلال دارای شرایط خاص عصبی- رفتاری بوده و به دلیل علائم متنوع و بسیاری که دارد به آن طیف اوتیسم (ASD) می گویند.

درجات مختلفی در بیماری اوتیسم قابل مشاهده بوده و در مواردی فقط یک مشکل جزئی در فرد وجود دارد که باعث مشکلات محدودی در زندگی فرد مبتلا می شود و گاه با عوارض شدیدی همراه است که  زندگی شخصی را مختل می کند.

در رفتار کودک مبتلا به اوتیسم، مشکلات ارتباطی و عدم درک احساسات یا افکار دیگران وجود دارد به طوریکه این کودکان قادر به بیان احساسات خود با استفاده از کلمات، حالات صورت و بدنی حتی لمس کردن نیستند.

بسیاری از متخصصان، ژن ها را عامل بروز بیماری اوتیسم می دانند ولی عوامل دیگری همچون سن بالای والدین باعث بیشتر شدن احتمال ابتلای نوزاد به اختلال اوتیسم می شوند.

از دیگر عوامل محیطی می توان به مصرف داروهای خاص توسط مادر باردار و اضافه وزن زیاد او اشاره کرد. در مواردی نیز اعلام شده است که نبود یک آنزیم و سرخچه باعث بروز اختلال اوتیسم شده اند. تاکنون علت دقیق اختلال اوتیسم مشخص نشده است. به گفته کارشناسان، اختلال اوتیسم ناشی از مشکلاتی است که در قسمت های از مغز که مسئول تفسیر پیام های دریافتی از بخش های حسی و گفتاری اند، رخ می دهد.

طبق مطالعات صورت گرفته، میزان اختلال اوتیسم در بین کودکان آمریکایی در دهه 1970، از هر ده هزار نوزاد، 3-1 نفر مبتلا بود. این آمار در  شروع قرن 21 ام، از هر 150 تولد یک نفر اعلام شد.

در بخش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، اختلال اوتیسم را یک طیف دسته بندی می کنند و سندرم آسپرگر و اختلال های فراگیر رشد از طیف خفیف آن به شمار می روند.

طبق گزارش های منتشر شده در بین افراد مبتلا به اوتیسم، حدوداً یک سوم به کم توانی ذهنی دچار هستند و همچنین چیزی نزدیک به 40 درصد از این افراد دارای هوشی بالاتر از سطح متوسط هستند.

شیوع اوتیسم به نژاد و میزان سطح اقتصادی و اجتماعی شخص ارتباطی ندارد. در کشورهای در حال توسعه و مکان های که امکانات کمی دارند، تشخیص آن دیرتر اتفاق می افتد. متاسفانه هیچ راه درمانی برای رفع اختلال اوتیسم کشف نشده است. در اغلب موارد شخص مبتلا با مشکلاتی در زمینه خواب، افسردگی، صرع و اختلالات کم توجهی و بیش فعالی نیز درگیر است. برای کنترل این مشکلات دارودرمانی و مشاوره موثر هستند.

در گذشته اختلال اوتیسم را یک بیماری وراثتی تلقی می کردند، که از پدر و مادر مستقیماً به کودک انتقال می یابد، اگرچه گروهی از ژن ها همراه با عوامل محیطی بر بروز این اختلال موثرند ولی شواهدی دال بر انتقال مستقیم والدین به فرزند تا کنون کشف نشده است.

 بهترین زمان برای درمان قبل از 3 سالگی است، کودک باید جهت تشخیص توسط پزشک متخصص ارزیابی گردد. در این زمان به دلیل عدم تکمیل شبکه های عصبی، درمان سریع تر اتفاق می افتد و با افزایش سن از کارآیی روش های درمانی کم می شود. چنان چه والدین با بررسی علائم کودک پی به این اختلال بردند، با شروع روش های درمانی ممکن است تا 70 درصد سبب بهبودی او گردند.

داروهای تجویزی توسط پزشک نقش درمانی ندارند باعث کنترل رفتارهای نامناسب کودک می شوند. خانواده ای که دارای کودک مبتلا به اوتیسم است باید از دو مرحله عبور کنند، در ابتدا باید این اختلال را بپذیرند و نسبت به آن مقاومت ذهنی بروز ندهند و همچنین با شرایط آن کنار آیند.

خانواده ها از چند نظر درگیر هستند، از یک سو از این اختلال آگاهی کافی ندارند و همچنین به دلیل رفتارهای اجتماعی تحت فشار بوده و هزینه های سنگین درمانی نیز دغدغه دیگری است که والدین دارای فرزند اوتیسمی با آن مواجه اند.

درمان خانگی اوتیسم از جمله راه های موثر برای رفع این اختلال عنوان شده است. استفاده از گیاهان دارویی موثر که حاوی خواص آنتی اکسیدانی دارند و روش های حجامت و تغذیه مناسب بر روند کنترل علائم این بیماری تاثیر فراوانی دارد.

طبق تحقیقاتی که صورت گرفت مشخص شده این اختلال به دلیل ناهنجاری های در مناطقی از مغز رخ می دهد که در آن ورودی های حسی پردازش  و پردازش زبانی رخ می دهد.

تفاوت اوتیسم و بیش فعالی از نظر علائم

بیش فعالی نوعی اختلال است که با فعالیت زیاد شخص و ناتوانی او در تمرکز و توجه همراه است. در حالیکه اوتیسم شامل مشکلات زیاد عصبی بوده و فرد مبتلا در زمینه فکر کردن، ایجاد ارتباطات و تعاملات اجتماعی چالش هایی زیادی دارد. در طیف اوتیسم، بروز رفتارهای تکراری و یکنواخت نیز دیده می شود.

باتوجه به نتایج پژوهش های صورت گرفته درباره تفاوت بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی عنوان شد که کودکان اوتیسمی نمی توانند هیجانات را درک کنند و در مواجهه با تشخیص هیجان و علائم آن با چالش هایی مواجه هستند. به طور مثال زمانی که پدر و مادر یک کودک اوتیسمی از رفتار او خشمگین می شوند، او قادر به تشخیص این حس خشم و حالت چهره نبوده و همچنان به حرکات خود ادامه می دهد.

در صورتی که درباره کودک مبتلا به بیش فعالی این قضیه متفاوت است. اصطلاحاً درباره کودکان پیش فعال گفته می شود که آنها هنوز بلوغ فهم علائم هیجانات را کسب نکرده اند.

همان طور که عنوان گردید، از علائم بیش فعالی، ناتوانی در تمرکز و توجه است. به همین دلیل این کودکان می توانند هیجانات را بفهمند ولی قادر نیستند که رفتار خود را با شرایط منطبق نمایند و عکس العمل افراط و تفریطی نسبت به هیجانات اطراف نشان داده و قادر به انجام واکنش مناسب نسبت به محرک های محیطی نیستند.

در دهه 90 میلادی، جهت مشخص شدن درک هیجان کودکان دارای اختلال بیش فعالی تحقیقاتی صورت گرفت. مشاهده شد که این کودکان نسبت به گروه کنترل در مقابل عکس های خاص، کمتر هیجان زده شدند.

در بررسی دیگری که صورت گرفت، مشخص شد، کودکان مبتلا به بیش فعالی بر هیجانات خود تمرکز چندانی نداشته و حتی قادر نیستند، نام هیجانات خود را به درستی بیان نمایند. طبق نظر کارشناسان، کودکان دارای اختلال بیش فعالی علاوه بر مشکل درک هیجانات محیط پیرامون، در فهم حالت و روحیه خود نیز با مشکل جدی مواجه هستند. هم چنین دیده شده که افرادی که در خانواده سابقه بیش فعالی دارند نسبت به درک هیجانات دچار اختلال هستند.

علائم بیش فعالی

در هر کودک مبتلا به بیش فعالی، طیف متفاوتی از علائم و نشانه ها مشاهده می شود. ویژگی های کلی افراد مبتلا به این شکل هسند:

• نداشتن حواس، خیال پردازی
• ناتوانی در گوش کردن و پیدا کردن جهت درست
• خلق و خوی نامناسب به جهت ترس و مشکل کنترل تکانه
• ناتوانی در برقراری نظم و پایان رساندن وظایف و فعالیت ها
• عدم انجام کامل امور (فقط زمانی کودک مبتلا کاری را به پایان می رساند که از انجام آن لذت ببرد)
• ناتوانی در استفاده از مهارت های اجتماعی
• ناتوانی در انجام دادن امور به شکل بدون سرو صدا مانند غذاخوردن، لباس پوشیدن
• نداشتن صبر برای پیگیری نوبت
• احساس بی قراری، بازی کردن مداوم با وسایل اطراف
• به میان حرف دیگران پریدن، حرف زدن بدون فکر، ناتوانی در درک تعاملات های غیرکلامی
• انجام امور بدون فکر قبلی از جمله کارهای خطرناک
• عکس العمل غیرمنطقی نسبت به بوها، صداها، مزه ها و ....
• انجام بازی ها و فعالیت های پرخطر

برای درک تفاوت اختلال های اوتیسم و بیش فعالی باید به نشانه ها و علائم آنها دقت کرد.

علائم اوتیسم

• عدم برقراری تماس چشمی و لمسی
• صحبت نکردن، تاخیر در گفتار یا تکرار زیاد حملات
• بی قراری و حس ناراحتی به دلیل مشکلات در زمینه حسی، استرس، ترس و ناتوانی در ایجاد ارتباطات
• نپذیرفتن تغییرات و مقاومت در برابر کارهای یکنواخت و عادت های خاص
• ناتوانی در برقراری مهارت های اجتماعی
• بهره گیری زیاد از حرکات بدن جهت آرام کردن خود همچون تکان و به هم زدن دست ها
• داشتن وسواس و وابستگی به مواردی خاص
• نداشتن آرامش و قرار و تحرک بسیار؛ تمایل به بازی و دست زدن به وسایل پیرامون
• توانایی مناسب در استفاده از مهارت های کلاسی و ضعف در به کارگیری مهارت های غیرکلامی
• مشکل درک احساسات خود و دیگران
• عکس العمل نامناسب و غیر طبیعی نسبت به بوها، صداها و مزه ها و ....
• ناتوانی در درک احساس امنیت و دوری جستن از خطرهای احتمالی

چه شباهت های بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالیت و نقص توجه وجود دارد؟

اگرچه دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی یکی نبوده ولی در بعضی از قسمت ها نیز با یکدیگر مشابهت دارند.

طبق نتایج یک بررسی که برروی اختلالات اوتیسم صورت گرفت مشاهده شد که بیشتر کودکان دارای اختلال بیش فعالی و عدم توجه، علائم شاخص اوتیسم مانند مشکلات ارتباطات، بروز رفتارهای تکراری و عدم توانایی مهارت های اجتماعی را نیز دارند. هم چنین بیان شد که در کودکان دارای اختلال اوتیسم، علائم اصلی اختلال بیش فعالی نیز وجود دارد مانند:

بی توجهی: یکی از علائم اصلی جهت تشخیص اختلال بیش فعالی، ناتوانی شخص در توجه به سایر امور است. این افراد به دلیل داشتن مشکلات حسی فراوان، نمی توانند به امور مختلف توجه چندانی نشان دهند.

بیش فعالی: حرکت مداوم، بدون احساس خستگی در مبتلایان به هر دو اختلال دیده می شود، اگرچه ویژگی اصلی جهت تشخیص به شمار نمی رود.

تحریک پذیری: این ویژگی یکی از مهم ترین جنبه های اختلال بیش فعالی محسوب می شود. در افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز این ویژگی به شکل حرکت های مداوم دستی قابل مشاهده است.

همچنین در هر دو گروه از مبتلایان، همپوشانی فراوانی بین حرکت های دست و قسمت عملکرد مغز در جهت ایجاد برنامه و سازمان دادن آنها، وجود دارد.

طبق گزارش های منتشر شده توسط CDC، شیوع اختلال بیش فعالی بین پسران بیشتر است و حدود 5 درصد پسرانی که در سنین 3 تا 17 سال قرار دارند، مبتلا به این اختلال شده اند. در صورتی که در بین دختران این گروه سنی، حدود 5/4 درصد به این اختلال مبتلا هستند. هم چنین در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز، تفاوت جنسیتی دیده می شود.

مقایسه سنی در تشخیص اختلالات  اوتیسم و بیش فعالی

نتایج حاصل از داده های CDC برای هر دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم نشان می دهد که تشخیص بیش فعالی بیشتر از طیف اوتیسم صورت می گیرد که البته میزان شدت اختلال نیز تاثیر دارد.

معمولا  تشخیص اختلال بیش فعالی در هفت سالگی رخ می دهد و میانگین سنی بالاتر از دو سال و نیم، زمانی است که طیف اوتیسم تشخیص داده می شود. چنان چه در سن پایین، ابتلا به اختلال بیش فعالیت در اشخاصی تشخیص داده شود، ابتلا به طیف اوتیسم در این افراد دیرتر مشخص خواهد شد.

در یک پژوهشی که در سال 2015 انجام گرفت، مشاهده شد که تشخیص زود هنگام ابتلا به اختلال بیش فعالی باعث تأخیر تشخیص طیف اوتیسم در کودکان به مدت 3 سال می گردد.

باتوجه به بررسی های صورت گرفته، مشخص شده است که بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم همپوشانی وجود داشته و بسیاری از خانواده ها مایل اند که کودکشان فقط مبتلا به یک نوع اختلال باشد.

در موارد بسیاری تشخیص طیف اوتیسم به تاخیر افتاده و توجه چندانی نسبت به آن نشده است. والدین و افراد نزدیک کودک باید نسبت به رفتار و فعالیت های کودک دقت کنند و در صورت مشاهده هرگونه علامتی مبنی بر ابتلا کودک به پیش از یک اختلال، حتماً با پزشک مشورت کنند. تشخیص درست و به موقع طیف اوتیسم،  باعث افزایش سطح عملکرد کودک شده و تاثیر مثبت بسیاری بر او دارد.

اختلال اوتیسم، چه تاثیرات عاطفی و اجتماعی دارد؟

جهت درک درست تفاوت اوتیسم با بیش فعالی و یا سایر اختلالات، نیاز به آگاهی از تاثیرات عاطفی و اجتماعی آن است.

ناتوانی در برقراری ارتباطات، مهارت های اجتماعی و انجام فعالیت ها و مهارت های تکراری از جمله مهمترین مشکلات افراد مبتلا به اوتیسم به شمار می روند. حتی در کودکانی که طیف خفیف اوتیسم دارند نیز ناتوانی در دوست یابی و ایجاد ارتباطات اجتماعی دیده می شود.

برای درمان اختلال بیش فعالی (ADHD) به چه متخصصانی نیاز است ؟

باتوجه به تفاوت های که بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی وجود دارد، جهت درمان هر کدام نیز باید به متخصص متفاوتی مراجعه کرد.

متخصصان اطفال، اعصاب و متخصصان کودک در حوزه رشد از جمله پزشکانی هستند که می توانند به درمان اختلال بیش فعالی کمک نمایند. مشکلات اضطراب کودک نیز توسط این پزشکان حل می شود.

جهت استفاده از روش رفتار درمانی جهت یادگیری مدیریت ارتباطات و مهارت های مختلف می توان از روان شناسان بالینی کمک گرفت.

جهت رفع مشکلات عاطفی و احساسی فرد مبتلا به اختلال بیش فعالی، می توان از درمان رفتاری- شناختی استفاده کرد. روان شناسان بالینی به تشخیص این اختلال و مشکلات روحی همچون اضطراب پرداخته و ارزیابی این اختلالات توسط متخصص عصب شناسی کودک نیز می تواند اتفاق بیفتد.

 روش های آموزشی و برنامه ریزی شده تربیتی نیز تاثیر مثبت زیادی دارند که در این روش ها به تدریس مهارت هایی همچون مدیریت زمان و نظم پرداخته می شود.

برای درمان اوتیسم به چه متخصصانی نیاز است؟

در زمینه درمان اختلال اوتیسم، متخصصان اطفال، پزشکان عصب شناس، پزشکان متخصص کودک در حوزه رفتارهای رشد، روان پزشکی کودک و روان شناسان فعالیت می کنند.

تشخیص علائم و نشانه های اختلال و ارائه خدمات درمانی توسط این متخصصان انجام می گیرد.

جهت تقویت و آموزش مهارت های اجتماعی، روان شناسان بالینی و مددکاران اجتماعی حضور دارند. برای رفع اختلالات مرتبط با احساس و عاطفه کودکان باید از درمان های رفتاری – شناختی استفاده کرد. که بررسی مشکلات یادگیری کودکان توسط این متخصصان صورت می گیرد و در نهایت بیماری های که با اوتیسم در ارتباط اند مانند بیش فعالی تشخیص داده می شوند.

تشخیص اوتیسم و رفع مشکلات ناشی از آن مانند اضطراب ممکن است توسط عصب شناس کودک نیز رخ دهد.

آموزش مهارت های لازم در مواقع لزوم توسط متخصصان کاردرمانی اتفاق افتاده و هم چنین آنها در کنار افزایش مهارت ها حسی، درمان با رژیم حسی را نیز جهت بهبود روند درمانی انجام می دهند. رژیم حسی در واقع مجموعه فعالیت های فیزیکی است که کودک جهت تقویت عملکردهای بدنی می آموزد.

مهارت های زبانی جهت برقراری ارتباط با دیگران توسط متخصص گفتار درمان ارائه می شود.

در مدرسه برای کودکان مبتلا به بیش فعالی چه کارهای باید انجام داد؟

اگرچه تفاوت های بسیاری بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم وجود دارد ولی کودکان دارای هر دو این اختلال ها، باید در محیط مدرسه تحت مراقبت های خاصی قرار گیرند. کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی در مدرسه نیاز زیادی به توجه و مراقبت دارد.

کودک بیش فعال در مدرسه نسبت به سایر کودکان نیار به مراقبت بیشتری دارد به طور مثال باید نزدیک معلم و یا مکانی که حواسش پرت نمی شود، بنشیند. مشکل اصلی این کودکان نداشتن تمرکز بوده که  با استفاده از علائم مخصوص و یا تصاویر می توان آن را بهبود بخشید.

تکالیف آن ها باید شامل عکس و نوشته بوده و به بخش های کوچک تر تقسیم شوند. با توجه به جنب و جوش زیاد کودک بیش فعال حتما باید وقفه ای بین انجام تکالیف در نظر گرفته شود.

در مدرسه برای کودکان مبتلا به اوتیسم چه کارهای باید انجام داد؟

 کودک اوتیسمی تمرکز کافی ندارد و باید جایی نزدیک معلم و یا در محلی که حواسش کمتر به محرک های شنیداری و دیداری پرت می شود، قرار گیرد.

جهت آموزش کودک اوتیسمی، وسایل کمک آموزشی کمک کننده هستند به طور مثال رمزگذاری به وسیله رنگ ها برای یادگیری مفاهیم جدید به کار می رود. روزانه باید به کودک مبتلا به این اختلال تمارین خاص مهارت های حرکتی و فیزیکی داده شود.

جهت آموزش کودکان اوتیسمی با مهارت های اجتماعی می توان از گفتن داستان بهره برد. در این داستان ها، موقعیت های خاص اجتماعی و ارتباطی به کودک یاد داده می شود. هم چنین تمرین صبر و کاهش اضطراب نیز ضروری به نظر می رسد.

جهت نگهداری از کودکان  پیش فعال (ADHD) در منزل چه باید کرد؟

حتماً در محیط خانه باید قوانین خاصی تعیین گردد و تکرار این قوانین سبب می شود که آنها تبدیل به عادت شوند. همچنین حتماً باید مسئولیت های که مرتبط با کودک هستند، را به مراحل کوچکتر تبدیل کرد.

استفاده از برنامه ریزی تصویری، چک لیست های و کاغذهای رنگی باعث می شود که تمرکز و توجه و نظم کودک بیشتر شود.

والدین جهت بازیابی انرژی در زمان انجام فعالیت های درسی باید به کودک زمان کوتاه استراحت اختصاص دهند و قرار دادن محیطی خاص برای نوشتن تکالیف و فعالیت های مدرسه ضروری به نظر می رسد. یکی دیگر از مواردی که باید رعایت شود این است که از قبل تغییرات برنامه ها به کودک گفته شده تا بتواند با تغییرات غیرقابل پیش بینی مواجهه گردد.

جهت نگهداری از کودک مبتلا به اوتیسم در منزل چه باید کرد؟

اختلال اوتیسم با سایر بیماری ها و اختلالات متفاوت است و حتماً باید آموزش های مخصوص در منزل ایجاد شود. به طور مثال جهت آموزش مهارت نحوه حضور در جمع و بین مردم می توان از بازی های کمک گرفت که در آن هر شخص نقش خاصی دارد.

برای این کودکان تنظیم برنامه های هر روز، ضروری است و حتماً باید وظایف و فعالیت های کودک به قسمت های کوچکتر تقسیم شوند. هم چنین آموزش مهارت های برقراری ارتباط با دیگران بسیار مهم بوده و اهمیت ویژه ای دارد.

اختلالات بیش فعالی و اوتیسم روی یادگیری چه تاثیری دارند؟

ابتلا به اختلالات بیش فعالی و طیف اوتیسم بر نحوه عملکردهای مدرسه و محیط آموزشی سایر کودکان تاثیر بسیاری دارد. چنان چه یک خانواده دارای کودکی هستند که همزمان به هر دو این اختلالات مبتلا است باید دقت کنند که چه چیزی باعث افزایش تمرکز و یادگیری او می شود.

آیا توانایی فعالیت در یک کلاس درس با رویکرد مشخص را دارد؟

آیا این کودک باید کنار میز معلم قرار گیرد تا به او کمک شده و میزان تمرکزش افزایش یابد؟ والدین حتماً باید تمام اطلاعاتی که درباره مهارت یادگیری کودک خود می دانند به اطلاع معلم یا متخصص درمانگر برسانند تا جهت تنظبم برنامه آموزشی انفرادی (IEP) او لحاظ شوند.

درک پیامدهای اجتماعی اوتیسم

ابتلا به اوتیسم و اختلال بیش فعالی، تاثیر مستقیمی بر روابط اجتماعی شخص دارند، اگرچه روش تاثیرگذاری هر کدام متفاوت است. 

در طیف اوتیسم، در توجه، روابط اجتماعی، رعایت کردن نوبت دیگران و سایر مهارت های اجتماعی، مشکل به وجود می آید. در برخی از مواقع، مشکلات اجتماعی ناشی از فعالیت های تکانشی یا عدم توجه به نشانه های اجتماعی هستند.

 زمانی که یک کودک به هر دو اختلال مبتلا است، حتماً باید در منزل و محیط مدرسه از آنها مراقبت و حمایت ویژه به عمل آورد. جهت رفع مشکلات ارتباطی و اجتماعی کودک، رفتار درمان ها، مددکاران اجتماعی و ..... می توانند کمک کنند.

تحقیق درباره رابطه بین اوتیسم و بیش فعالی

باتوجه به نتایج تحقیقات صورت گرفته در موسسه کریگر کندی، حدود یک سوم از کودکان مبتلا به طیف اوتیسم که در سن 4 تا 8 سال قرار داشتند، دارای علائم شاخص ابتلا به بیش فعالی نیز بودند.

به گفته پژوهشگران کودکانی اوتیسمی که دارای علائم اختلال بیش فعالی نیز بودند نسبت به گروه که فقط اوتیسم داشتند، بیشتر دارای مشکلاتی در زمینه مهارت های شناختی، اجتماعی و تطبیقی بودند.

کودکانی که به هر دو اختلال مبتلا هستند، طبق تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که نسبت به سایر کودکان حدود چهار برابر بیشتر زورگویی می کنند. به گفته پزشکان، آمار کودکانی که به هر دو اختلال همزمان مبتلا هستند، روز به روز در حال افزایش است.

حدود 162 کودک در تحقیق رشد طولی مشارکت کردند، پژوهشگران این کودکان را به دو گروه تفکیک کردند:

• با گروه اوتیسم (ASD)
• بدون گروه اوتیسم (ASD)

نتایج این تحقیق، 63 درصد از این کودکان را درگیر اختلال اوتیسم عنوان کرد که از این تعداد، 18 نفر (29 درصد) دارای علائم بیش فعالی بودند.

برای تشخیص درست حتما باید به علائم این اختلالات در سنین پایین توجه کرد شناسایی در زمان مناسب سبب می شود که شروع درمان سریع تر اتفاق افتاده و کنترل علائم راحت تر صورت گیرد.

تفاوت بیش فعالی و اوتیسم در کودکان چیست؟

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 13

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

دوران نوزادی در بین اکثر مردم معمولا تا یک سالگی تلقی می شود‌ ولی این دوره در حقیقت از زمان تولد تا پایان یک ماهگی فرد است. این دوران در زندگی هر شخص بسیار مهم بوده و یکی از مراحل اساسی رشد محسوب می شود و در این دوره نوزاد سعی می کند در زمینه رفتاری و جسمی با محیط بیرون از رحم خود را مطابقت دهد.

کودکان سالم مجموعه ای از رفتارها، خلق و خو و ظاهر دارند. بسیاری از والدین درباره رشد طبیعی و مطابق با استاندارد نوزاد خود همواره نگران هستند.

جهت اطمینان والدین از سلامتی نوزاد خود در ادامه به مهارت های حرکتی نوزادان زیر یک سال اشاره می کنیم. همچنین موسسه فرزندان برتر مقاله ای به نام "تحرک بیش از حد نوزاد" تهیه کرده است که در آن به ۸ نشانه سلامت نوزاد پرداخته شده و مطالعه آن به والدین کمک می کند که تشخیص دهند  نوزاد آن ها تغذیه مناسب، خواب کافی و رشد مناسبی دارد یا خیر.

خصوصیات نوزاد سالم از ۱ تا ۱۲ سالگی

نوزاد سالم و طبیعی به بچه ای گفته می شود که در سال اول زندگی قادر به انجام کارهای زیر باشد.

۱- نوزاد تازه متولد شده

نوزاد سالم در روزهای نخست تولد می تواند سر را به سمت نور حرکت داده و دست و پاها را خم کند. حتی قادر است که زانو را بکشد و دست خود را مشت کند‌.

۲- در پایان یک ماهگی

وقتی نوزاد به سن یک ماهگی می رسد قادر است سر خود را برای چند لحظه بالا نگهدارد.

۳- در سن دو ماهگی

با رشد نوزاد و رسیدن به سن دو ماهگی، او می تواند سر خود را برای ده ثانیه و حدود ۵ سانتی متر بالاتر از بدن قرار دهد.

۴- در سن سه ماهگی

در سه ماهگی نوزاد می تواند دست ها را به عنوان تکیه گاه بدن استفاده کرده و مدت زمان بیشتری سر را بالاتر از بدن بگیرد (حدود یک دقیقه).

۵- در سن چهار ماهگی

نوزاد چهار ماهه تکیه گاه خود را کم کم وسیع می کند و همچنین سعی می کند بازوها را به سمت جلو بدن خود بگیرد.

۶- در سن پنج ماهگی

در این سن نوزاد حالت شنا به بدن خود گرفته و فقط می تواند که روی شکم غلت بخورد.

۷- در سن شش ماهگی

نوزاد شش ماهه سعی می کند که برای حفظ تعادل خود از دست ها نیز کمک بگیرد.

۸- در هفت و هشت ماهگی

در این سن نوزاد قادر است که روی شکم به سمت وسایل دست خود را دراز کرده و حتی کم کم به این توانایی دست پیدا کرده که روی شکم به پشت یا برعکس غلت بخورد.

۹- سن نه ماهگی

معمولا نوزاد نه ماهه به اطراف نگاه کرده و سعی می کند به شکل سینه خیز به سمت وسایل و اشکال رنگی حرکت کند.

۱۰- سن ده ماهگی

بچه در این سن سعی می کند با کمک از دست ها و زانوها بلند شده و حالت نیم خیز بگیرد.

۱۱- سن ۱۱ تا ۱۲ ماهگی

نوزاد در این سن می تواند  بهتر و مطمئن تر بلند شده و حتی در برخی مواقع نیز تلاش می کند که حالت مسابقه دویدن نیز به خود بگیرد‌.

اختلال بیش فعالی بین کودکان شیوع زیادی داشته و بسیاری از والدین با مشاهده بعضی رفتارهای نوزاد خود، نسبت به ابتلا آن همواره احساس نگرانی دارند، در این مطلب به علائم بارز این اختلال در نوزادان اشاره شده است تا والدین با مطالعه آن، ارزیابی بهتری از رفتار فرزند خود داشته باشند.

از مشخصات بارز اختلال بیش فعالی نوزادان می توان گریه های مداوم و بیش از حد، اختلالات در زمینه خواب و تغذیه نام برد. طبق نظر کارشناسان بین بروز این علائم و اختلال بیش فعالی در دوران کودکی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده که نوزادانی که بیشتر از سایر همسن و سالان خود گریه می کنند و در تغذیه و خواب با مشکلاتی مواجه هستند، احتمال بیشتری دارد که به اختلال بیش فعالی مبتلا شوند.

در اختلال بیش فعالی مشکلاتی در زمینه بروز رفتارهای هیجانی، بیش فعالی و نقص در توجه و تمرکز ایجاد می شود.

عوارض گریه بیش از حد نوزاد

طبق آمارهای غیررسمی حدود ۲۰ درصد نوزادان در سال های نخست زندگی مشکلاتی مانند گریه مداوم، مشکلات تغذیه و خواب دارند. در اغلب موارد این علائم با رشد کودک و افزایش سن تا قبل از ورود به دبستان از بین می روند.

موری هلن همی محقق دانشگاه بازل درباره اختلال بیش فعالی نوزادان می گوید "چنانچه این علائم در نوزادی دیده شد که بروز این مشکلات در خانواده ی آن ها سابقه دارد، نیاز است برای پیشگیری از بروز مشکلات در سنین بالاتر حتما به سرعت برای ارزیابی و درمان به پزشک مراجعه کرد".

محققان بر روی ۱۹۳۵ نوزاد، حدود ۲۲ پژوهش درباره این اختلال انجام دادند. در این مطالعات ده مورد به بررسی عوارض گریه های مداوم نوزاد پرداخته شد و همچنین در چهار مورد ارزیابی اختلالات خواب، سه مورد مشکلات تغذیه نوزادان، پنج مورد بررسی سایر مشکلات نوزادان انجام شد.

در نوزادانی که در این سن با مشکلات بیشتری درگیر می شوند، احتمال بروز اختلالات رفتاری مانند اختلال بیش فعالی، رفتارهای پرخاشگرانه، تخریب و دعوا در آن ها افزایش می یابد.

 چنان چه نوزاد در خانواده های مضطرب و یا خانواده هایی با مشکلات در زمینه روانی، اجتماعی و ارتباطی رشد کند، باعث شده که بیشتر در معرض ابتلا به اختلال رفتاری در کودکی و بزرگسالی قرار گیرد.

علائم بیش فعالی در نوزادان

گریه کردن امری طبیعی در بین نوزادان است و در مواردی نیز آرام کردن ها به سختی صورت می گیرد. گریه مداوم در واقع به گریه طولانی، ناخوشایند، بدون دلیل و غیر قابل ساکت شدن

گفته می شود که  در سه ماه نخست زندگی نوزاد شیوع زیادی دارد.

 از مشکلات خواب نوزاد می توان سخت به خواب رفتن و بیدار شدن متوالی در طول شب را نام برد. استفراغ کردن، بی توجهی به شیر، نداشتن اشتها و مشکلات بلع از جمله مشکلات تغذیه ای نوزاد هستند.

پنی گلس دکترای روان شناسی رشد در مرکز ملی کودکان در آمریکا در این باره می گوید، تا قبل از این برای نام گذاری نوزادان نا آرام از اصطلاح کولیکی استفاده می شد، اما اکنون به ریفلاکس خفیف، کولیک می گویند. همچنین نظر ایشان درباره درمان این نوزادان این است که اکثر آن ها به درمان ها سریع پاسخ  می دهند.

چنانچه والدین درباره شرایط نوزاد خود احساس نگرانی می کنند نیاز است که حتماً با پزشک متخصص مشورت کنند، به دلیل اینکه ممکن است مشکلات به وجود آمده برای نوزاد به راحتی حل نگردد.

طبق نظر دکتر پنی گلس، نیاز است که والدین به شرایط نوزاد دقت کرده و در زمان های مختلف شرایط جسمی او را بنویسند تا پزشک بتواند ارزیابی بهتری داشته باشد. از این شرایط جسمی می توان به تعداد تکرار حالت های نوزاد، زمان رخ دادن آن در طول شب یا روز، نحوه آرام کردن نوزاد اشاره کرد.

کمک گرفتن از سایر پدر و مادرها که چنین شرایطی را تجربه کرده اند مفید خواهد بود. برخی از والدین با دیدن مشکلات نوزاد همچون گریه مداوم، نخوابیدن و نخوردن شیر و حواس پرتی احساس ناامیدی می کنند و حتی ممکن است افسرده شوند. راهنمایی های دوستان و آشنایان برای رهایی از این شرایط کمک فراوانی می کند.

از  نشانه های اولیه بروز اختلال بیش فعالی در نوزادان می توان موارد زیر را نام برد:

توجه طلبی

نوزادان بیش فعال نسبت به سایر بچه ها به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارند. از دیگر خصوصیات آن ها می توان پریشانی، ناراحتی در هنگام سرگرم شدن و یا لمس شدن اشاره کرد که منجر به گریه مداوم آن ها می شود. پدر و مادر این نوزادان باید به طور دائم این نوزادان را به آغوش بگیرند و یا تکان دهند که باعث خستگی آن ها می شود.

بی قراری بیش از حد

از دیگر ویژگی هایی که در نوزاد بیش فعال وجود دارد می توان بی قراری و بی تابی را ذکر کرد. بی قراری زیاد نوزاد باعث می شود که در خواب با مشکلاتی مواجه شده و ساعت خواب کمی داشته باشد. همچنین در رفتار بچه بی قرار به سختی غذا خوردن نیز مشهود است.

خشم و غیض

معمولاً نوزادان بیش فعال در خلق و خویشان نیز  تغییراتی رخ می دهد و باعث بروز رفتارهایی مانند ضربه زدن به اطراف توسط پاها، جیغ کشیدن و بی قراری می شود.

در موارد بسیاری، این بچه ها رفتارهای دردسر ساز مانند تکان خوردن زیاد در گهواره و تخت و یا زدن سر به کناره های گهواره را نیز بروز می دهند. اگر چه علائم بیش فعالی در کودکان، معمولا رفتار طبیعی برای نوزادان تلقی می شود ولی در صورتی که این رفتارها با رشد کودک و افزایش سن نیز همراه او بود، مشورت با پزشک ضروری است.

تشخیص بیش فعالی در نوزادان

یکی از دغدغه های والدین این است که آیا امکان تشخیص علائم بیش فعالی در دوران نوزادی وجود دارد؟ به گفته بسیاری از کارشناسان اختلال بیش فعالی با مشخصه های عدم تمرکز و تحرک زیاد معمولاً در سنین نوزادی قابل تشخیص قطعی نبوده و طبق نتایج تحقیقات نوزادان نارس بیشتر از نوزادان سالم مبتلا به این اختلال می شوند.

معمولا تشخیص قطعی بیش فعالی در سنین ۵ یا ۶ سالگی که همزمان با ورود کودک به محیط آموزشی مانند مهد کودک یا دبستان که نیازمند تمرکز و نشستن طولانی در یک مکان است، اتفاق می افتد‌. همچنین علائم این اختلال باید در دو محیط متفاوت مدرسه و منزل دیده شده و به مدت 6 ماه در کودک وجود داشته باشند.

در یک مطالعه، پژوهشگران با توجه به زمان خیره شدن نوزادان به یک عکس به ارزیابی نوع نگاه حدود ۸۰ نوزاد، یک تا چهار روزه پرداختند و با گذشت ۳ تا ۱۰ سال از این تحقیق از پدر و مادرهای آنها خواستند که به پرسش هایی درباره خلق و خو فرزندشان پاسخ دهند. طبق نتایج این تحقیق مشخص شد، نوزادانی که در زمان کمتری تمرکز برای خیره شدن به یک عکس انجام می دهند، خطر ابتلا به بیش فعالی در آنها بیشتر است.

 همچنین طبق یافته های این مطالعه‌ نوزادانی که قادر نیستند بر روی یک عکس تمرکز کنند، احتمال بیشتری دارد که در آینده به اختلالات رفتاری دچار شوند.

علل ابتلا به بیش فعالی

از جمله عوامل بروز این اختلال به عوامل ژنتیکی و متغیرهای محیطی می توان اشاره کرد. برخورد مادر با عفونت های زمستانی در سه ماه نخست بارداری، اختلالات مغزی، عوامل عصبی شیمیایی ( انتقال دهنده های عصبی) و عوامل روانی-اجتماعی از جمله این موارد هستند. همچنین استرس بعد از زایمان یا استرس در زمان تولد نوزاد نیز از دیگر عواملی بوده که باعث بی قراری نوزاد می شوند.

برای تشخیص بیش فعالی در نوزادان چه باید کرد؟

بسیاری از والدین نمی دانند چگونه تشخیص دهند که نوزاد آنها رفتاری نرمال دارد و یا رفتار او بیانگر علائم اختلالات بیش فعالی نوزادان است.

در کتاب مادران و راهنمای مراقبت های اولیه از نوزاد، جنیفر واکر و لورا هانتر همکارش در این مورد گفتند: "در صورتی که نوزاد در طول روز به مدت شش ساعت و یا بیشتر گریه کند و با مشکلاتی در زمینه خوردن و خواب نیز مواجه باشد احتمال دارد، شرایط منزل مناسب نبوده و باعث استرس در نوزاد شود. همچنین مشاهده گریه و بی قراری نوزاد در بازه زمانی ۶ تا ۹ شب طبیعی است".

واکر در ادامه می گوید، نوزاد باید در طول روز مقدار خاصی از انرژی را آزاد کند. توجه به این نکته ضروری است که هر نوزاد نسبت به سن و مشخصات فردی، روال روزمره خاصی دارد و نیاز است والدین نسبت به آن اطلاع پیدا کنند. به طور مثال با گذشت دو هفته از زمان تولد تا ۳ماهگی نوزاد، هر 5/2 تا ۳ ساعت یک بار  نیاز دارد با شیر تغذیه شود و میزان خواب شبانه او نیز 5/4 تا ۵ ساعت افزایش می یابد و با رشد نوزاد، مدت خواب در طول شب به ۹ تا ۱۲ ساعت می رسد.

در صورتی که مشکلات نوزاد در موقع مناسب رفع شوند، در آینده با مشکلات رفتاری مواجه نخواهد شد. قنداق کردن طبق نظر واکر برای نوزادان با سن کمتر از ۳ ماه مفید بوده و باعث بهتر شدن خواب آن ها می شود.

همچنین او می گوید: معمولا علت گریه نوزادان مختلف بوده و تنها علت آن گرسنه شدن آن ها نیست. برای جلوگیری از اختلالات رفتاری نوزادان، تنظیم زمان خواب و تغذیه، بهبود شرایط خواب، بررسی سلامت جسمی و روانی آن ها بسیار کمک کننده است.

جمع بندی بیش فعالی در نوزادان

● گریه بیش از حد، مشکلات در زمینه خواب و تغذیه از جمله علائم اختلال بیش فعالی نوزادان هستند.

● درمان و رفع مشکلات رفتاری در زمان نوزادی مانع ایجاد مشکلات رفتاری در آینده خواهد شد.

علائم بیش فعالی در نوزادان، کودکان نوپا یک ساله

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 15

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0